220 [1024x768]

TERMODYNAMICZNY OPIS ROZTWORÓW 227

przejściu tych składników do roztworu, przyjmują wartość cząstkowych molowych entalpii swobodnych, czyli potencjałów chemicznych (ji_x i fi₂\ które będą zależały od lotności składników tak samo jak entalpia swobodna czystego gazu (3.109) z tą jedynie różnicą, że w miejsce całkowitej lotności / należy wstawić lotność cząstkową/₂. Równanie na potencjał chemiczny składnika (2) przyjmie zatem postać:

/h - n\{T)^RT\nf_t    (3.110)

Jeżeli taka mieszanina gazów będzie zachowywać się jak mieszanina idealna, to oczywiście w miejsce lotności cząstkowych możemy do wzoru wstawić ciśnienia cząstkowe:

(3.1 U)

M'ł - Mi{T) + RTln_Pl

Aktywność

składników

W ciekłych roztworach rzeczywistych rolę lotności składników f spełnia tzw. aktywność a_iy za pomocą której można wyrazić potencjały chemiczne składników roztworu.

Potencjał chemiczny rozpuszczalnika będzie więc równy:

Pi = P°i(_P, T)+RT\na_t

(3.112)

zaś potencjał chemiczny substancji rozpuszczonej:

Pi - Pi(P, T) + RT\na₂

(3.113)

W równaniach tych potencjały p°(p, T) oraz p%{p_y T) noszą nazwę standardowych potencjałów chemicznych rozpuszczalnika i substancji rozpuszczonej i zaletą jedynie od ciśnienia i temperatury, nie zależą natomiast od składu roztworu.

Podobnie jak mieszanina gazów mogła zachowywać się w sposób idealny, również i wśród roztworów ciekłych znajdujemy roztwory idealne. Podobnie jak w idealnej mieszaninie gazów można było w miejsce lotności stosować ciśnienie cząstkowe, tak w celu przedstawienia potencjału chemicznego składników w roztworze idealnym, można posługiwać się stężeniami (np. ułamkami molowymi *i):

p\* = pt+RT In*,

i* 1,2

(3.114)

gdzie „i” może oznaczać bądź rozpuszczalnik (I), bądź też substancję rozpuszczoną (2).

15*