18
W Instytucie Badań Polonijnych UJ w Krakowie wprowadzono następujący system nauczania:
- sesja orientacyjna (3 tygodnie we wrześniu);
- roczny kurs języka;
- lektoraty językowe dla studentów cudzoziemców na I i II roku studiów;
- dwuletnie studia z zakresu kultury i języka polskiego;
- Szkoła Letnia Kultury i Języka Polskiego.
Jeśli dodamy do tego możliwość indywidualnego studiowania wybranych zagadnień językowych w połączeniu z innymi kierunkami studiów, to będziemy mieli obraz organizacji zajęć w krakowskim Zakładzie Językoznawstwa Stosowanego15.
Kształcenie Polaków z zagranicy podjęte zostało w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 1975 r. Odtąd realizowane było co roku w miesiącach wakacyjnych, głównie w postaci trzech- lub czterotygodniowych kursów specjalistycznych. Od 1988 r. umożliwiono korzystanie z tych form kształcenia Polakom ze Wschodu. W 1991 r. uruchomiono Centrum Języka i Kultury Polskiej dla Polonii i Cudzoziemców (CJKP), utworzone z dwu jednostek: Polonijnego Centrum Kulturalno-Oświatowego i Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców. Centrum zaczęło organizować długoterminowe i krótkoterminowe kursy języka polskiego oraz kultury polskiej. W ramach Centrum rozpoczęło też funkcjonowanie trzystopniowe Studium Metodyki Nauczania Języka Polskiego. Organizowane były praktyki dla studentów filologii polskiej i slawistyki uczelni zagranicznych. Co roku podejmowała działalność Letnia Szkoła Języka i Kultury Polskiej. Do form kształcenia w CJKP należały ponadto: roczny kurs przygotowawczy na studia wyższe w Polsce, roczne humanistyczne studium podyplomowe dla cudzoziemców, intensywne kursy języka polskiego oraz kurs humanistyczny dla wyróżniających się studentów na lektoratach języka polskiego, studia licencjackie z zakresu filologii polskiej dla cudzoziemców. Oprócz tego kształcenie Polaków ze Wschodu obejmowało następujące formy: kursy metodyczne dla nauczycieli języka polskiego, trzystopniowe studium metodyki nauczania języka polskiego dla nauczycieli, kurs kultury polskiej, trzystopniowe studium dla instruktorów polonijnych zespołów folklorystycznych16.
15 W. Miodunka, Od Studium Języka Polskiego do Zakładu Językoznawstwa Stosowanego. 20 lat kształcenia cudzoziemców w Instytucie Polonijnym UJ, (w:] W. Miodunka, J. Rokicki (red.), Oswajanie..., s. 34—49.
16 J. Mazur, Kształcenie Polaków ze Wschodu w świetle badań ankietowych i doświadczeń Centrum Języka i Kultury Polskiej dla Polonii i Cudzoziemców UMCS w Lublinie, [w:] J. Mazur (red.). Problemy kształcenia Polaków ze Wschodu. Referaty i komunikaty z konferencji na temat: Stan i problemy kształcenia młodzieży polonijnej (ze szczególnym uwzględnieniem Wschodu), Lublin 1992, s. 18-28; M. Wojtak, Sylwetka naukowa Profesora Jana Mazura, [w:] M. Wojlak, M. Rzcszulko (red.), W kręgu wiernej mowy. Lublin 2004, s. 18-19.