223427870

ŚWIADKOWIE HISTORII

do Ciebie napisać nawet nie mogę, oni spokojni — razem — Prusacy i Austriacy pod Warszawą — w Pruszkowie, Wilanowie, coś się przełamie już chyba. Tutaj endecy i podolacy wystąpili z N.K.N. z powodu Legionu Wschodniego — ale może jeszcze wrócą — w razie wzięcia Warszawy i Lwowa, najbliższe dni rozstrzygną wiele. Moskale zostawili po sobie fatalne ślady, które z moskalofilstwa wielu wyleczyły — zwłaszcza projekty gospodarki na Rusi.

22.X.

Dzieją się rzeczy, o których nie wiadomo, śmiać się czy płakać. Minister wojny informuje się teraz, jakie są partie polskie w Królestwie, z którymi można by konferować! Wiem to na pewne, bo Wujek Rudek ⁴³ zbiera w tym kierunku informacje. Od niego wiem, że Bobrzyński⁴⁴ był w tych dniach w Budapeszcie u Tiszy ⁴⁵ z propozycją poparcia sprawy oddania Bośni na rzecz Węgier za poparcie naszej sprawy. Może tą drogą da się coś zrobić. W ogóle dzisiaj robią coś dla sprawy polskiej tylko Stańczycy i Socjaliści! Endecy i Podolacy wykazali zupełny brak orientacji — choć nie chcę posądzać ich o złą wolę czy zdradę. Cały N.K.N. ma być dziełem Dobrzyńskiego. Tymczasem Prusacy krzątają się po Królestwie, by zjednać Polaków, których zapewne później okpią. Nawet Młynarski, który tak niedawno bronił tej orientacji, t.zw. pruskiej, zaczyna się obawiać. Jest to krótkozwrodztwo i gdy minęło niebezpieczeństwo własnej skóry — widzi się to — czego się przedtem widzieć nie chciało.

Chcę napisać, jak jest urządzony N.K.N.: dzieli się na trzy wydziały: skarbowy, wojskowy i organizacyjny oraz prezydium. Skarbowy — z powodu biedy obecnej — bo cała Galicja dotknięta katastrofą — ma mało do czynienia. Organizacyjny, który z początku bardzo się ruszał — potem wskutek cofnięcia się pod Tarnów wojsk — odpoczywał, a teraz nie wiem co robi, bo po usunięciu Slrońskiego, Surzyckiego i ustąpieniu Mikułowskiego — nie mam tam znajomych. W skarbowym był Kupczyński, który wrócił teraz do domu w Piotrkowie, organizować. Do Kalisza pojechał Michalski--Misach, który był w drobnych składkach, ale całkiem prywatnie —

⁴⁵ Rudolf Krupiński (1872—1949), prawnik, w omawianym okresie komisarz do spraw politycznych, później dyrektor C. K. Policji w Krakowie, brat matki autora.

¹⁴ Michał Bobrzyński (1849—1935), historyk prawa i polityk, profesor U.J.; od r. 1885 poseł na Sejm Krajowy i do Rady Państwa, w latach 1908—1913 namiestnik Galicji, a w r. 1917 minister dla Galicji.

⁴⁵ Stefan hr. Tisza (1861—1918), polityk, premier Węgier w latach 1913—1917; w r. 1914 opowiedział się przeciw ogłoszeniu manifestu cesarza Franciszka Józefa do Polaków i próbom utworzenia trialistycznej monarchii austriacko-węgiersko--polskiej.

1206