PANI DOMU. 73
w czemże Ci pomagać mogę; jaka moja władza? wszak wszystko do Ciebie należy, a moją rzeczą, jak mówiła mi matka, być roztropną (ntofpov£'E'v)!« »Na Jowisza, odparł Ischomach, mnie ojciec to samo mówił, ale zadaniem roztropnych małżonków jest tak działać, żeby to, co posiadają, zachowało się jak najlepićj a przyby wało jak najwięcćj, choć zawsze uczciwie i sprawiedliwie.* Zona: »Ale w czem przypuszczasz, że potrafię majątek nasz pomnożyć?* Ischomaeh: »Przez Jowisza, staraj się spełniać jak najlepiej to, do czego bogowie Ciebie stworzyli a na co prawo pozwala!* »A cóż to takiego?* zapytała żona.1) Tłumaczy jćj wtedy obszernie , że jak matka pszczół w ule, tak ona czuwać ma nad pracą w domu. gdy on na zewnątrz będzie zajmował się interesami. Wśród obowiązków dobrćj pani domu, warto zapisać pielęgnowanie chorych niewolników. »Na Jowisza, zawołała, będzie to najprzyjemniejszy obowiązek, gdyż troskliwie leczeni, będą poczuwali się do wdzięczności i większej, niż przedtem, życzliwości.« 2) Kończy swoje rady Ischomach takim czułem i wdzięcznem życzeniem: »Największem irojem szczęściem będzie, jeśli okażesz się lepszą odemnie i sługą mnie swoim uczynisz a nie będziesz się obawiała, żeby z postępem wieku nie zmniejszał się szacunek dla Ciebie. Powinnaś przeciwnie ufać silnie, że zestarzawszy się, tern więcej będziesz w rodzinie cenioną, im lepszą okazałaś się dla mnie towarzyszką a dla dzieci i domu opiekunką. Piękność bowiem i dobroć nie mijają z urodą ciała, lecz razem z cnotami w ciągu życia rosną w mniemaniu ludzi.* 3)
Dalsze dwie rozmowy, prowadzone w tym samym tonie delikatnym i na tćj samej równej stopie, odnoszą się do organizacyi domu (rozd. 8 i 9). Góruje w nich myśl stałego, wzorowego porządku. Każda rzecz powinna być na swojem miejscu, każda czynność odbywać się w należytym czasie. Następuje dowcipna filipika przeciw zbytecznemu strojeniu się i malowaniu kobiet i niepotrze-bnćj kokieteryi (rozd. 10); po nićj idą praktyczne, zwięzłe rady, jak mężczyzna może zachować zdrowie ciała, szacunek sąsiadów, miłość przyjaciół, fortunę uczciwie nabytą (rozd. 11), Tym sposo-
') Oecon. 7. §. 12—17.
*) ibid. 7. §. 37-
s) Ibid. 7. §. 42—43.