223428032

XIX Międzynarodowy Kongres Geograficzny w Sztokholmie    113

geograficznych w poszczególnych krajach. Wielokrotnie wysuwano potrzebę międzynarodowej współpracy w zakresie różnych konkretnych problemów, proponując przyjęcie wspólnych metod badawczych. Z tego względu szczególną rolę mogą odegrać prace Komisji MUG. Współpraca międzynarodowa daje również dobre rezultaty w sympozjach dwustronnych (np. seminarium brytyjsko-polskie), zwłaszcza przy zawężonej problematyce oraz jednym języku obrad. Wysuwano postulat organizowania międzynarodowych badań krajów mało poznanych (np. polarnych, Antarktyda). Zniknęła natomiast z obrad Kongresu geografia regionalna; poświęcono jej tylko wycieczki.

Krytykę wywołał fakt rozproszenia tematyki referatów, ich przypadkowy dobór, różny ich poziom itp. Odczuwało się brak referatów plenarnych poświęconych największym osiągnięciom nauk geograficznych w okresie ostatnich 4 lat; nawet bardzo interesujące referaty jak np. K. Marko-w a (ZSRR) o nowych postępach badań na Antarktydzie, lub L. A 1 p e r-t a (USA) o obserwacji układów chmur ze sztucznych satelitów (sputników), zgubiły się wśród bardzo licznych referatów. Również podział na sekcje nie był w pełni szczęśliwy, nie odpowiadał żadnemu logicznemu podziałowi nauk geograficznych. Za sztucznie złączoną uważano sekcję metodologii i bibliografii. Tematyka sekcji geografii człowieka, geografii ekonomicznej i geografii stosowanej w dużym stopniu zazębiała się. Wyczuwano również brak referatów przeglądowo-sprawozdawczych o postępach nauk geograficznych, zbyt nikła była liczba referatów poświęconych metodom badawczym, metodologicznych, brak referatów podających nowe osiągnięcia w krajach mało znanych itp. Wielokrotnie wysuwano postulat odmiennego zorganizowania przyszłego Kongresu w 1964 r. Kongres ten ma odbyć się w Londynie. W związku z tym przed geografami polskimi zarysowują się poważne zadania, wynikające przede wszystkim z ich licznego udziału w Komisjach MUG.

Komisje MUG powinny podsumować dorobek w zakresie swej problematyki, wysunąć węzłowe zagadnienia dla międzynarodowych badań oraz zaproponować dla nich odpowiednie metody badawcze. Powinny one na zebraniach plenarnych w Londynie przedstawić swoje najważniejsze osiągnięcia naukowe. Oprócz oficjalnych Komisji „potworzono" w kuluarach szereg zespołów nieoficjalnych (np. geografii stosowanej, metodologii nauk geograficznych, badań nad migracjami, nad typologią funkcjonalną miast i wsi, nad wędrówkami pasterskimi, nad kartowaniem chorób, a zwłaszcza raka, wahaniami klimatycznymi), projektowano międzynarodowe badania glacjalne krajów polarnych, badania z geomorfologii brzegowej oraz z geografii historycznej, dotyczącej zmienności typów osadnictwa wiejskiego, oraz szereg innych, do których zostali zaproszeni również liczni geografowie polscy. Z tego tytułu wynikają dalsze poważne zobowiązania. Powinny one być wypełnione w ciągu 4 lat. Dlatego w planach badań geograficznych na okres 1961—1964 powinny znaleźć swe właściwe miejsce. Geografia polska musi brać udział w pracach międzynarodowych, daje jej to bowiem jedną z wytycznych dla jej rozwoju, a równocześnie stwarza możliwość zdobywania coraz lepszej pozycji na forum międzynarodowym.

Przegląd Geograficzny — 8