2251774288

III. Z RUCHU BIBLIOTEKARSKIEGO.

ZWIĄZEK BIBLJOTEKARZY POLSKICH. (Dziesięcioletnia działalność). W d. 27 października r. b. niepostrzeżenie dla nikogo spełniło się dziesięć lat od chwili, gdy w gmachu Bibljoteki Publicznej w Warszawie odbyło się inauguracyjne zebranie Związku. Faktyczne istnienie stowarzyszenia bibljotekarzy datuje się już od marca r. 1915, kiedy to dzięki inicjatywie Ignacego Tadeusza Baranowskiego, ówczesnego sekretarza Towarzystwa Miłośników Historji w Warszawie, powstał w łonie tego Towarzystwa Wydział Historji Książnic i Wiedzy Bibljotecznej. Było to pierwsze w Polsce zrzeszenie bibljotekarzy, bibljografów i miłośników książki. Zadaniem Wydziału było «zjedno-czenie prac nad historją książnic polskich, rozwojem bibljotekarstwa, bibljologji i bibljografji w kraju oraz szerzenie wiedzy zawodowej w tym zakresie* (§ 3-ci statutu). Historją książnic trafiła tu niemal wyłącznie ze względów formalnych. Natomiast położono w Wydziale podwaliny pod późniejsze Przepisy Katalogowania, wszczęto pierwsze kroki w celu wydania Przewodnika po bibljotekach warszawskich. Staraniem Wydziału wyszła instrukcja Boi. Olszewicza p. t. Zbiory kartograficzne (Warsz. 1915). Dzięki inicjatywie Wydziału na Kursach Naukowych (obecnie Wolna Wszechnica Polska) w roku akad. 1916— 17 M. Rulikowski wykładał księgoznawstwo, J. Muszkowski bibljote-karstwo. Wykład wstępny Rulikowskiego wyszedł p. t. Zakres i zadania księgoznawstwa (Warsz. 1916).

Od listopada r. 1916 do Wydziału wchodzą przedstawiciele warszawskich bibljotek powszechnych, a już w grudniu wybrano komisję dla opracowania statutu Związku. Po załatwieniu wymaganych przez władze okupacyjne formalności, jak już powiedziałem, od d. 27. X. 1917 r. zaistniał Związek Bibljotekarzy Polskich oficjalnie. Do pierwszego zarządu należeli: I. T. Baranowski (prezes), Helena Drege’ówna (sekretarz), Jan Muszkowski (skarbnik), Faustyn Czerwijowski (faktycznie pełnił obowiązki skarbnika) i Mieczysław Rulikowski (po śmierci Baranowskiego obrany prezesem). Liczba członków, wynosząca w dniu zebrania organizacyjnego 90 osób, do d. 1. I. 1918 wzrosła o 27. Z prowincji zaczęto się zwracać o fachową pomoc i wzkazówki. Zainteresowanie Związkiem rosło. W celach propagandy wydaną Ustawę Związku Bibljotekarzy Polskich (1917,str. 12, nakład 500 egz.) w r. 1918 wydano powtórnie (str. 8, takiż nakład). W tymże roku (w d. 7 lutego) Związek przedstawił rządowi Memorjał w sprawie utworzenia w Ministerstwie W. R. i O. P. Sekcji piśmiennictwa, bibljotek i archiwów (odbito w litogr. Stan. Głowarskiego w 100 egz.). Memorjału rząd nie zaakceptował, jednakże Ministerstwo W. R. i O. P. powierzyło Związkowi szereg prac odpowiedzialnych i udzieliło kilku subsydjów. Na 1-szym Zjeździe Księgarzy Polskich z ramienia Związku wystąpił M. Rulikowski z referatem: Rola i zadania księgarstwa w dziedzinie bibljografji. Referat przyjęto z ogólnem uznaniem. Jeszcze w r. 1917 powstały sek-