3702671623

Z RUCHU BIBLIOTEKARSKIEGO 145

jego w r. 1929 z okazji IV Zjazdu Bibliofilów i II Zjazdu Bibliotekarzy Polskich w Poznaniu. W roku następnym ukazał się w szacie -wytwornej, wspaniale opracowany jego Katalog druków polskich XVI-go wieku biblioteki kapitulnej w Gnieźnie (Poznań 1930). Z szczególną starannością opracował ks. Formanowicz przez dłuższe lata swój Katalog inkunabułów _biblioteki kapitulnej w Gnieźnie, zeszyt jego pierwszy, obejmując 407 pozycyj (Abstenus — Palude) i 15 tablic, ukazał się krótko przed wojną (Poznań 1939). Pracę przerwała wojna i nikczemna okupacja niemiecka. Usunięty z swej kurii kanonickiej zamieszkał ks. Formanowicz w tzw. kolegiatach obok kościoła św. Jerzego. W dniu 26 sierpnia 1940, licząc już 63 lata, zabrany został przez gestapowców i po trzydniowym pobycie w punkcie zbornym na Kujawach przewieziony do obozu koncentracyjnego w Oranienburg, a w rok później do Dachau. W czerwcu r. 1942 wywieziony został wraz z innymi «inwalidami» w niewiadomym kierunku, zapewne do komory gazowej w okolicy miasta Linz.

W osobie przedwcześnie zgasłego ks. kanonika Leona Formano-wicza stracił Kościół gorliwego kapłana, bazylika gnieźnieńska światłego i wielce zasłużonego stróża swych skarbów naukowych, nauka polska wytrawnego archiwariusza i bibliotekarza, którego publikacje nie ustępowały najlepszym zagranicznym. Nad wyraz szlachetny i towarzyski, pełen pogody i uprzejmości dla wszystkich, zaznał w jesieni swego życia — wyrwany gwałtem z umiłowanego warsztatu pracy — tak niegodnej i okrutnej poniewierki i ostatecznie tak bezprzykładnej w dziejach cywilizowanego świata zagłady z rąk potwornych siepaczy niemieckich.

Niech spoczywa »r pokoju!    _Ks ^

WSPOMNIENIE O ŚP. DR LUDWIKU POSADZYM (wy-głoszone na Zebraniu Poznańskiego Koła Z. B. P. w dniu 6 XI 1945).

Urodzony na ziemi Kujawskiej w Szymborze (3 VIII 1878) jako syn rolnika kształcił się w gimnazjum w Inowrocławiu, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości (3 III 1899). Zapisawszy się na Wydział filozoficzny w Berlinie studiował głównie filozofię (Breysig). historię (Delbruck) i filologię polską (Bruckner). Już w czasie studium zajmował się pracą oświatową wśród robotników polskich w Berlinie, za co Senat ak. na podstawie orzeczenia z dnia 5 II 1902 z powodu wystąpienia przeciwko zwyczajom i porządkom skazał go na karę porządkową w postaci «consilium abeundi».

Opuściwszy Berlin kontynuował studia na Uniwersytecie w Mo-nasterze w Westfalii, gdzie też 3 III 1906 otrzymał dyplom i tytuł doktora filozofii na podstawie rozprawy pt. Der Entwicklungsgeschicht-

Przegląd Biblioteczny, XIV, 19-16    10