2048738692

czynniki cielesne i duchowe połączone są w taki sposób, że ani czynnik cielesny nie pochłania duchowego, ani też duchowy nie pochłania cielesnego, lecz uduchawia go i sprawia, że ciało staje się wyrażeniem ducha, tak i w cerkwi sanktuarium łączy się z nawą: sanktuarium oświeca i prowadzi nawę, która staje się jej widzialnym wyrażeniem. Taki związek przywraca normalny porządek wszechświata, który naruszony był przez upadek człowieka; W ten sposób pomaga wrócić do warunków, jakie istniały w raju i które będą odnowione w Królestwie Bożym"¹.

K------------------------

Grupa III

Instrukcja:

1.

2.

3.

Przyjrzyjcie się uważnie schematowi przedstawiającemu układ ikonostasu. Przeczytajcie tekst. Na jego podstawie opracujcie najważniejsze informacje na temat układu i symboliki ikonostasu w cerkwi.

Zaprezentujcie opracowane materiały (w krótkiej formie) na forum klasy.

Układ i symbolika ikonostasu

W cerkwi bardzo istotna rzeczą jest wyznaczenie granicy między obszarem boskim i obszarem ludzkim. Ten pierwszy, to miejsce ołtarzowe (swiatłyszcze, sanktuarium, prezbiterium), symbolizujące niebo. Tam kapłan odprawia msze, tam znajduje się tabernakulum (kywot). Ten drugi, to nawa (naos), w której gromadzą się wierni.

Pierwotnie elementem rozdzielającym była balustrada, potem pojawiły się przyścienne listwy, na których opierano obrazy, później przegroda z luźno rozmieszczonymi ikonami, w końcu szkielet z ozdobnymi ramami, w które osadzone były ikony lub solidna ściana, zespolona konstrukcyjnie z resztą cerkwi. Płaszczyznę tę nazwano ikonostasem (od gr. eikón oznaczającego obraz oraz stdsis czyli pozycja, umiejscowienie). Ostateczna forma ikonostasu ukształtowała się na Rusi na przełomie XIV i XV wieku. Ikonostas zasłania przed oczyma ludzi to, co dla nich powinno być niewidoczne. Wierni mogą tylko spoglądać na wizerunki świętych i proroków. Układ ikonostasu jest ściśle określony. W ścianie występują trzy otwory. Pośrodku umieszczone są carskie wrota, otwierane tylko podczas nabożeństwa. Przechodzić przez nie może jedynie kapłan pełniący posługę a dawniej także car w dniu swojej koronacji. Spotykana nazwa Królewska brama wydaje się być kalką językową, powstałą przy tłumaczeniu z jęz. rosyjskiego przez tłumacza nie czującego ducha języka polskiego.

Strona

Projekt współfinansuje

MIASTO

STOŁECZNE

WARSZAWA

1

Uspienski L., Symbolika cerkwi, [online], [dostęp 15 grudnia 2013], http://www.old.cerkiew.pl/prawoslawie/text.php7ids67

Materiał przygotowany w ramach programu Centrum Edukacji Obywatelskiej „Cztery strony Warszawy. Młodzi przewodnicy po wielokulturowej Warszawie”, dofinansowanego ze środków Urzędu m.st. Warszawy.