2278215911

Przedstawiony podział ukazuje, że komiks to specyficzny rodzaj tworzywa, który charakteryzuje się zwielokrotnieniem, graficznością i nieruchomością. Jest niejako „na granicy” innych gatunków artystycznych. Aby uzyskać jeszcze większą przejrzystość, Birek wprowadza definicję sztuki komiksu:

(...) sztuka komiksu jest to forma komunikacji estetycznej, zaliczana do sztuk narracyjnych i wizualnych, posługująca się połączeniem tworzyw słownego i graficznego oraz organizująca je w sposób analogiczny do reguł przekazu filmowego. Granice sztuki komiksu wyznacza jej odmienność od fotopowieści (graficzny charakter obrazów), filmu rysunkowego (niemchoiność obrazów), rysunku satyrycznego (wielość obrazów), historyjki obrazkowej (tworzywo obrazowe jako podstawowy nośnik narracji) i cyklu malarskiego (sekwencyjność obrazów)¹⁸.

Przytoczone rozróżnienie pozwala na dość konkretne określenie, czym jest komiks. Często jednak podział nie jest aż tak prosty i przysparza wielu trudności. Problemem jest np. zaklasyfikowanie fotoopowieści z włączonymi w nią graficznymi elementami odautorskimi. Polonista musi mieć świadomość takich faktów, które pozwolą mu zrozumieć, że da się wyróżnić formy, które odpowiadają ściśle definicji komiksu, a także takie, które nie poddają się łatwo klasyfikacji. Tak naprawdę, to często sztuka komiksu bywa mylona z dziedzinami artystycznymi, z których wyrasta lub które z niej ewoluują. Rozpoznanie rodzaju tekstu kultury jest dla nauczyciela niezwykle istotne, nie może przecież przekazywać on informacji fałszywych lub niesprawdzonych swym uczniom. Zatem gruntowne poznanie tekstu kultury, który ma być wykorzystywany na lekcji to podstawa.

1.2. Specyfika gatunkowa

Komiks jest kiepskim malarstwem i złą literaturą, ale jest tak dlatego, że nie chce być ani jednym ani drugim¹⁹.

Dla nauczyciela polonisty bardzo ważne jest, by wiedzieć, czym jest tekst kultury wykorzystywany na jego lekcji w swej istocie. W przypadku komiksu ważne jest by zgłębić wiedzę dotyczącą nie tylko ogólnie gatunku, ale także ogniw składających się na niego. Jak zauważył Jerzy Szyłak w swej książce Komiks: świat przerysowany, tworzywo komiksowe bywa często porównywanie do komunikacji piktograficznej mającej swe miejsce na początku dziejów ludzkości (notabene, także we współczesności

¹⁸    W. Birek, Główne problemy..., op. cit., s. 79.

¹⁹    J. Szylak, Komiks: świat przerysowany, Gdańsk 1998, s. 20.

10