Twórczość jest to typ czynności ludzkich, który charakteryzuje się nowością tzn. nie istniał w dotychczasowym repertuarze danej jednostki a także nie jest tylko aktualizacją istniejących u jednostki dyspozycji w nowej dla niej sytuacji, ponadto jest wartościowy i odpowiedni (czyli skuteczny) w danej sytuacji zgodny z oczekiwaniem.
W powyższym rozumieniu każda działalność człowieka może być twórcza. Stopniem nowości wytworu może być różny. Kryterium nowości może być ilość nowych elementów składających się na wytwór - stopie nowości i granica nowości są trudne do określenia w konkretnych warunkach.
O stałości można mówić gdy twórcze działalnie, czasem zorientowane na jeden odległy cel, podejmowanych jest przez daną jednostkę w dłuższym okresie czasu. Twórczość ma charakter wielostronny gdy obejmuje różne dziedziny aktywności jednostki. Jednostki twórcze w jednej z dziedzinie bywają jednocześnie twórcze w wielu innych, nie związanych ze sobą. Stałość działalności twórczej w jednej dziedzinie, nie zawsze musi wiązać się z twórczymi zachowaniami innymi.
Cechy osobowości twórczych:
a) Silne ego przejawia się w lepszym funkcjonowaniu, adekwatnym obrazie świata, spójniejszymi normami moralnymi przy większej tolerancji przekonań innych, wyższym poczuciu własnej kompetencji i wartości., braku większych zahamowani w wyrażaniu emocji. Ego reguluje zachowanie, kontaktuje się z rzeczywistością. Jeśli ktoś ma silne ego lepiej radzi sobie z otoczeniem
b) Wyższa inteligencja - zależność liniowa jest wyższa u naukowców, a niższa u artystów (może być nawet ujemna). U osób twórczych rozwinięte jest myślenie dywergencyjne (czyli osoba taka potrafi znaleźć różne drogi prowadzących do rozwiązywania jednego problemu), iloraz inteligencji 120 przestaje wyznaczyć twórczość, bo to kim dany człowiek będzie, zależny tylko od niego.
c) Tolerancja na sprzeczne doświadczenia, maksymalna otwartość struktur poznawczych zarówno na bodźce ze świata jak i własnego organizmu.
d) Wyższy pozom zaburzeń psychicznych - osoby twórcze mogą uzyskiwać wyższe wyniki wskazujące na zaburzenia psychiczne. Wynika to z wychodzenia poza standardy, nie oznacza jednak to faktycznych zaburzeń psychicznych
e) Specyficzna forma uspołecznienia i niezależności, mniejsza podatność na nacisk społecznych, osoby twórcze z reguły nie są podporządkowane obowiązującym normom, same kreują swoje życie, wyłamują się z konwenansów u nie są zależne od autorytetów.
f) Trafny obraz siebie, samoocena wysoka, ale realistyczna
g) Szybka asymilacja różnorodnych i nowych doświadczeń, duża skuteczność i aktywność działań
Motywacyjne składniki osobowości:
a) Samoocena
b) Poczucie własnej skuteczności