242074318

434

Jan Chłosta

galnego zajęcia przez katolików kościołów w Spychowie, Ukcie i Szcstnic⁹'. Utworzone zostały nowe parafie i dekanaty na Mazurach, np. w Rozogach⁹⁴.

W czasopismacli prezentowane były wyniki badań socjologicznych dotyczące religijność¹ i tożsamości ewangelików w obecnej parafii w Piszu⁹⁵ oraz w powiecie szczycicńskim⁹⁶.

Tylko na marginesie w czasopismach regionalnych pojawiały się sprawy Kościoła katolickiego. Podejmowali je ks. Alojzy Szorc, w artykule na temat historii parafii katolickiej w Królewcu w lalach 1650-1780⁹⁷, oraz Janusz Hochlcitner, omawiając nastroje kulturowo-historycznc towarzyszące budowie kościoła katolickiego w Mrągowie⁹¹¹.

Stosunki państwo - Kościół ukazują cztery artykuły, w których omówiono represje woł#^c duchownych, którzy po 1945 r. nic podjęli współpracy z władzą komunistyczną, oraz starania pierwszych rządców diecezji o wprowadzenie posługi duszpasterskiej w języku zrozumiałym dl³ wiernych⁹⁹. Na postawy księży katolickich wobec władz PRL w latach 1948-1953 wskazał w „Ma* sovii” Jerzy Stefaniak"*¹. Przedstawił represje zastosowane wobec rządcy diecezji ks, dr. Teodora Bcnscha i wikariusza generalnego Mieczysława Karpińskiego, których w styczniu 1951 r. usunie to z urzędów. Diecezję nakazano opuścić także księżom Stanisławowi Chrzanowskiemu i Antonimu Iwanickiemu z Olsztyna, a 3 października 1953 r. ks. infułatowi Wojciechowi Zinkowi. Aul°^r omyłkowo informuje, że biskup olsztyński ks. Tomasz Wilczyński oświadczył, iż nic będzie odczytywał listu w sprawie „Caritasu”¹⁰¹. W tym czasie ks. dr T. Wilczyński nie byl jeszcze biskupem. W 1952 r. otrzymał nominację na sufragana lubelskiego, a rządy w Olsztynie objął 1 grudm³ 1956 r.¹⁰²

Także w artykule Krzysztofa Sychowicza omówione zostały przypadki wystąpień księży ' komo wrogo nastawionych do władzy ludowej¹⁰³. Autor podał ich nazwiska, przytoczył też opiiM jakoby w 1955 r. ks. dr Teodor Bensch wzywał do przeciwstawiania się marksistowskiemu wyd'⁰' waniu poprzez zwiększenie nacisku na proboszczów i referat w kurii¹⁰⁴. Jak wiadomo, ks. Bciisd' został usunięty z diecezji 26 stycznia 1951 r. Z kolei ks. Andrzej Kopiczko przedstawił listę rcpN’ sjonowanych duchownych, omówił podjętą w 1953 r. przez Wydział ds. Wyznań Prezydium W°*

93    Ibidem, s. 134.

94    G. Suchecka, Kościoły poewangelickie przejgle na celi' kultu katolickiego w dekanacie Rozogi (w świetle dokument Z Archiwom Archidiecezji Warmińskiej), RM. 1998, l. 3. ss. 81-87. W lym wypadku mylące jest określenie „przejęte P^rl£! katolików", użyte przez autorkę w tytule artykułu i w tekście. W rzeczywistości, o czym zresztą napisała, świątynie w ogucli, Spychowie, Gawr/.yjulkach i Księżym Lasku zostały przez Warmińską Kurię Biskupią wykupione od KonsySl°^r/J Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

95    W. Nowakowski, Wybrane zagadnienia związane ze świadomością narodową ludności wyzjiania ewangelicki na przykładzie parafii piskiej, Znad Pisy, 1998, nr7,ss. 123-136.

96    A. Czesia, Totsamość ewangelików w powiecie szczycieńskim, RM, 2003.1.7, ss. 102-123.

97    A. Szorc, Dzieje parafii katolickiej w Krńlewtu 1650-17HO. MSII, 2004/2005, t. 6-7, ss. 59-115.

98    J. Hochlcitner. Atmosfera kuhurowo-historyczna towarzysząca wzniesieniu kościoła iw. Wojciecha w Mrąg«^n>1'

MSH. 2001,1.3, ss. 51-59.    „

99    A. Kopiczko, Stosunek ks. Teodora Denscha i Adalberta Zinka do ludności miejscowej, Bontssia, 1998/1999, nr¹ *

ss. 138-145.    .

100    J. Stefaniak, Postawy duchowieństwa katolickiego wobec władz państwowych w latach I94H-I953, Masovia, 20tAZ-l.3,ss. 131-141.

101    Ibidem, s. 134.

102    P. Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w lalach 965-1999, Warszawa 2000, s. 480.

103    K. Sychowicz, Sytuacja duchowieństwa katolickiego w diecezji warmińskiej w lalach 1954-1959 - wybrane pff"'¹ my. Znad Pisy, 2004, nr 13, ss. 151-162.

104    Ibidem, s. 153.