244277274

osoby prawnej i możliwości jej funkcjonowania taki prosty zabieg nie wystarczy. Niezbędne okazuje się tu skonstruowanie tzw. jednostki organizacyjnej, która zespalałaby aktywność grupy ludzi dla osiągnięcia określonych celów. Ponadto musi ona w swoich uregulowaniach wskazywać, jakie działania ludzi i w jakich okolicznościach liczą się w układach społecznych nie jako działania tych osób, lecz działania danej organizacji. W prawie cywilnym konstrukcja dóbr osobistych osób prawnych oparta jest na normatywnej metodzie regulacji tego zagadnienia. Oznacza to, że ustawodawca konstruując zagadnienie osób prawnych większe znaczenie nadał postulatowi jednoznaczności i pewności kwalifikacyjnej przepisów niż ich elastyczności⁴⁵.

System prawny nie określa ogólnych cech, jakimi odpowiadać muszą jednostki organizacyjne, aby uzyskać status osoby prawnej. Na mocy art. 33 k.c. osobą prawną jest Skarb Państwa oraz jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne nadały osobowość prawną. Jednostka organizacyjna jest pojęciem nadrzędnym w stosunku do pojęcia osoba prawna, oznacza to, że każda osoba prawna jest zarazem jednostką organizacyjną. Jednak nie każda jednostka organizacyjna jest osobą prawną, nawet jeśli do pełnienia tych funkcji była strukturalnie przygotowana.

Przepisy ogólne k.c. nie zawierają jakiegoś standardowego schematu regulującego, który odnosiłby się do wszystkich osób prawnych. Powszechnie przyjmuje się, że musi być przepis, który nazywa daną jednostkę organizacyjną osobą prawną (np.: ustawa o PAN stanowi w art. 3, że Akademia ma osobowość prawną)⁴⁶. Natomiast powstanie, ustrój i ustalenie osób prawnych określają właściwe przepisy (art.35 k.c.). Odesłanie to prowadzi do pozakodeksowych ustaw, które bądź regulują pewne rodzaje osób prawnych (spółdzielnie, szkoły wyższe), bądź to wydawane są dla indywidualnie oznaczonych osób prawnych (np.: Narodowy Bank Polski). Podstawowe zasady dotyczące organizacji i sposobu działania osoby prawnej winien regulować jej statut (art. 35 k.c.). Natomiast osobowość prawną taka jednostka organizacyjna otrzymuje z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru (art. 37 k.c.), gdy spełnione zostaną wszystkie przesłanki umożliwiające stworzenie takiego podmiotu, a które kontroluje organ rejestracyjny⁴⁷.

2.5. Ochrona dóbr osobistych w świetle w innych przepisów

Ochrona dóbr osobistych pozostaje gównie pod ochroną k.c. Jak stanowi art. 23 k.c., dobra osobiste pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Unormowanie to stanowi o niezależności ochrony cywilnoprawnej w przypadku naruszenia dóbr osobistych. Jednocześnie art. 24 §3 k.c. wprost mówi o tym, że przepisy kodeksu z zakresu ochrony dóbr osobistych nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie karnym, prawie autorskim, prawie prasowym.

⁴⁵    Z. Radwański: op. cit. s.176

⁴⁶    A. Powierza: Jednostka organizacyjna której ustawa przyznaje osobowość prawną. http://www.sim. wz, uw.edu.pl/issue lZ04.pdf

⁴⁷    A. Szewc, G. Jyż: op. cit. 178-180

16