2711905749

208 Przemysław Śleszyński

Struktura przestrzenna rozmieszczenia siedzib przedsiębiorstw według przychodów i rodzajów działalności wykazuje dużą koncentrację w Warszawie (ryc. 2, tab. 3), gdzie w 2000 r. mieściło się aż 165 central. Następny w kolejności był Poznań (24) oraz Katowice (18; ale łącznie dla całej konurbacji katowickiej - 48), Kraków i Wrocław (po 17), Gdańsk (11) i Łódź (10).

Przychody według głównych siedzib zestawiono także w nawiązaniu do grup miast i miejscowości, odpowiadających obecnemu podziałowi terytorialno-administracyjnemu (tab. 4). Biorąc pod uwagę przychody ogółem, uwagę zwraca przede wszystkim zróżnicowany ich rozkład dla miast wojewódzkich i powiatowych. Okazuje się, że przeciętne przedsiębiorstwo, którego główna siedziba znajduje się w mieście powiatowym, otrzymywało przychody znacznie wyższe niż w mieście wojewódzkim (1056 min zł do 774 min zł). Łączne przychody przedsiębiorstw z centralami położonymi w miastach powiatowych były także wyższe niż w przypadku miast wojewódzkich.

Znacznie większe zróżnicowanie wykazuje analiza przychodów według sekcji EKD. Postawiona we wstępie hipoteza o pokrywaniu się hierarchii administracyjnej i gospodarczej jest wyraźnie potwierdzona tylko w przypadku sekcji J (pośrednictwo finansowe), gdzie odpowiednio w Warszawie, miastach wojewódzkich, powiatowych i pozostałych miejscowościach znajdowało się odpowiednio 81,6, 15,5, 2,9 i 0% kontrolowanych przychodów z całokształtu działalności. Układ tego typu był częściowo charakterystyczny także dla sekcji G (handel hurtowy i detaliczny oraz naprawy; odpowiednio 59,2,29,7,4,4 i 6,7%) oraz sekcji K (62,2, 25,3,4,3 i 8,1%). Zaobserwowano także podtyp wymienionego układu hierarchicznego, w którym wprawdzie pozycja Warszawy jest dominująca, ale następnymi w kolejności są ośrodki powiatowe, a dopiero później wojewódzkie (sekcja E). Ponadto udział ośrodków powiatowych i wojewódzkich był niewielki, przy bardzo dużej koncentracji siedzib w Warszawie

-    93,7% (sekcja I) lub też dominacja Warszawy była całkowita (sekcje A, H).

Drugi typ układów hierarchicznych wskazuje na pozawarszawskie miasta wojewódzkie jako ośrodki kumulujące zarządzanie gospodarcze, zaś pozycja Warszawy lub miast powiatowych jest drugorzędna. W przypadku sekcji F było to odpowiednio (począwszy od Warszawy, a kończąc na innych miejscowościach): 38,1, 55,4, 4,4 i 2,2%.

W. trzecim typie układów hierarchicznych ośrodkami koncentrującymi zarządzanie gospodarcze są miasta powiatowe. Charakterystyczny jest tutaj przykład produkcyjnej sekcji D, w której odpowiednie udziały wynoszą: 15,0, 23,4, 52,7 oraz 9,0%.

^-mm i    - ~    u ii ■ ■ ■ T~~g^

•Konurbacja katowicka: Będzin, Bukowno, Bytom. Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice. Jaworzno, Katowice, Klucze, Łaziska Górne, Mysłowice, Ornontowice, Ruda Śląska, Sosnowiec, Trzebinia, Tychy, Zabrze.

Rodzaj działalności EKD (według Europejskiej Klasyfikacji Działalności) określa przeważający rodzaj działalności: Sekcja A - rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; Sekcja C - górnictwo i kopalnictwo; Sekcja D - działalność produkcyjna; Sekcja E - zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę; Sekcja F

-    budownictwo; Sekcja G - handel detaliczny i hurtowy, naprawy; Sekcja H - hotele i restauracje; Sekcja I

-    transport, gospodarka magazynowa i łączność; Sekcja J - pośrednictwo finansowe; Sekcja K - obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów; Sekcja O - pozostała działalność usługowa.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Lista 500, 2001.