2711905860

KRONIKA 191

1886 [120 lat temu]

[24 I]

Zmarł w Kazaniu, w wieku niespełna 29 lat, Stanisław Krusiński, naówczas student 5 roku medycyny miejscowego uniwersytetu (wcześniej Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie przyjaźnił się m.in. z Ludwikiem Krzywickim), autor prac z zakresu ekonomii i socjologii, autor krytycznych artykułów nt. socjologii pozytywistycznej oraz propagujących teorię Karola Marksa, publikowanych w latach 1883-1885 na łamach „Dodatku Miesięcznego do „Przeglądu Tygodniowego”, współautor przekładu Kapitału Marksa (Lipsk, 1884).

[Echa warsz.] Stanisław Krusiński, „Przegląd Tygodniowy” 1886, nr 9, s. 135-6; Wspomnienie pośmiertne. „Wołżskij Wiertnik” 1886, nr 21 (przekł. [w:] S. Krusiński, Pisma zebrane, 1958, s. 344-5).

[iii]

Ks. Franciszek Krupiński, dopatrując się w socjologii jakiejś uniwersalnej nauki społecznej, która by syntetyzowała wiedzę o całokształcie społecznej rzeczywistości, był świadom zapóźnień metodologicznych tej nauki. „Nie wątpimy - pisał jednakże - że kiedyś socjologia będzie umiejętnością”. Doceniał przy tym monograficzne studia socjograficzne, studia z zakresu statystyki, etnologii, historiografii, twierdząc, iż dziś „roztropniej postąpili autorzy, badający szczegółowo oddzielne czynniki życia społecznego, jak np. rodzinę, własność, religię, kapłaństwo itp. Mamy na myśli - dodał - takich uczonych jak: Giraud-Teulon, Morgan, Laveleye, Lippert lub też etnografów i badaczy pierwotnej kultury, jak Lubbock, Tylor, Bastian itp.”

Franciszek Krusiński: Socyologia, „Ateneum”, 1886, t. 3, z. 3, s. 508.

[I-IV]

„Gazeta Radomska” publikuje na swych łamach pierwszy w Polsce kwestionariusz etnograficzny, całkowicie poświęcony zagadnieniu kultury społecznej. Dotyczył on stosunków społecznych na wsi i w miasteczkach oraz bytu ludności. Druk kwestionariusza poprzedził apel do „ziemian i duchowieństwa”.

Odezwa do ziemian i duchowieństwa w sprawie nadsyłania wiadomości z życia i bytu ludzi. „Gazeta Radomska” 1886, nr 1; Do szanownych czytelników „ Gazety Radomskiej ”, „Gazeta Radomska” 1886, nr 17; Kwestionariusz w sprawie badania bytu ekonomicznego ludności guberni radomskiej, „Gazeta Radomska” 1886, nr 17.