2711906015

Równocześnie wydana została deklaracja do chłopów_;w której formułowano w ogólnych założeniach cele i zadania nowej organizacji, a także motywy, jakie kierowały jej inicjatorami. Pod deklarację tę złożyli swoje podpisy: Józef Berek, Antoni Kleszcz, Franciszek Szafrański i Józef Sroka z Rop-czyckiego, a w imieniu młodzieży San Dumanowski, prezes koła SL w Róży i Jan Gac, były członek PSL Wyzwolenia z Brzostka¹^.

Obok działalności radykalnych grup chłopskich również od poczętku lat trzydziestych dało się zaobserwować coraz żywsze zainteresowanie tymi terenami przez KPP. Było to wynikiem zmian zachodzęcych w łonie KPP, oraz przeobrażeń w poględach na sprawę agrarnę. VI Kongres Kominternu w programie z 1 września 1928 r., określajęc zadania ruchu komunistycznego na wsi stwierdzał, że "W stosunku do chłopów zadanie partii komunistycznych polega na tym, ażeby opierajęc się na proletariacie rolnym, przecięgnęć na swę stronę wszystkie wyzyskiwane i żyjęce z własnej pracy warstwy ludności wiejskiej /.../. Specjalnie ważne znaczenie ma praca nad zapewnieniem wpływów partii wśród włościan”. W myśl tego programu KPP wydała okólnik zalecajęcy wzmożenie pracy wśród robotników rolnych¹¹. W dużym stopniu ożywienie agitacji komunistycznej było zasługę Stanisława Ziaji, w 1931 r. kierownika Wydziału Rolnego Komitetu Okręgowego KPP, z którym współpracował także San Wcisło z Trzebowiska pow. Pilzno, praktykant adwokacki w Kra-

12

kowie . Ponadto już od 1929 r. działał w Dębicy Komunistyczny Zwięzek Młodzieży Polskiej, którego przewodniczęcym i sekretarzem był uczeń gimnazjum Jakub Kranz. Akta Wydziału Bezpieczeństwa podaję w wykazie jeszcze dwóch innych członków, nie znanych z imienia i nazwiska, z tym że jeden z nich nosił pseudonim "Wulkan” . Najprawdopodobniej bliższe kontakty z KZMP utrzymywali, a może nawet byli jego członkami Olechawski, J.Kopański,

¹⁰    Obok nich deklarację podpisali Stanisław Kruszyna z Jasielskiego, Trzaska Józef, redaktor "Chłopskiej Przyszłości”, Andrzej Rozborski /Strzyżów/, Stanisław Michalik, Mateusz Szwacz /Przeworskie/, Adolf Starzec /Tarnów/, Jan Łachut /Dębrowa/, Jan Słabuszewski /Mielec/, Stanisław Głowacki

i Franciszek Czbaj /'Wadowice/, Wojciech Wiktor /Bochnia/, Michał Maryszyn /Buczacz/, Wojciech Kleban /Mościce/, Władysław Opr;zędek /Lubią/ oraz Emilia Kruszynowa i Kazimiera Czyźowa. "Chłopska Przyszłość" 1932, nr 35 z 23 X.

¹¹    WAPKr. O.Tar., PT-518, Sprawozdanie z ruchu komunistycznego za czas od 1 VII1-31 XII 1928 r., s. 21-22; Tamże, Program Kominternu przyjęty przez VI Kongres dnia 1 IX 1928 r. w Moskwie s. 20.

¹²    CAPZPR, UWKr., 268/1-1/, Wydział Bezpieczeństwa Publicznego. Akta szczegółowe w sprawie partii politycznych, 55; Relacja Jana Opalińskiego z Róży, ur. 27 IV 1907 r., członka KPP, sekretarza komórki z Róży od

X 1932 - IV 1933, kolportera bibuły KPP.

¹³    CAPZPR, UWKr., 268/11-1/, Komunistyczny Zwięzek Młodzieży Polskiej. Skład osobowy; Od poczętku 1929 r. władze policyjne podjęły energicznę akcję antykomunistycznę. 24 stycznia aresztowano w Dębicy czterech uczniów z 7 klasy miejscowego gimnazjum za przynależność do KZMP, wśród nich Jakuba

Kranza i Marcina Dropińskiego, a 30 stycznia 2 studentów UJ w Krakowie u-trzymujęcych kontakty z Dębicę* PAP Tar., PT-518, Sprawozdanie z ruchu komunistycznego za czas od 1 stycznia do 31 maja 1939 r., s. 96.

29