274844967

Każda osoba przebywająca na terenie laboratorium musi znać lokalizację, zastosowanie i zasady posługiwania wymienionym powyżej sprzętem.

W przypadku ćwiczeń laboratoryjnych dla studentów, osobą bezpośrednio odpowiedzialną za bezpieczeństwo na sali ćwiczeń jest asystent prowadzący zajęcia.

0    każdym, choćby najdrobniejszym, wypadku przy pracy musi być on natychmiast poinformowany przez studentów i to on podejmuje decyzję o sposobie dalszego postępowania

1    np. alarmowaniu odpowiednich służb ratowniczych. Jednak, gdy rozmiar wypadku uniemożliwi wezwanie pomocy osobom prowadzącym zajęcia, należy natychmiast zawiadomić odpowiednie służby ratownicze, korzystając z numerów telefonów eksponowanych w widocznych miejscach laboratorium. Wzywając pomoc, trzeba poinformować szczegółowo jaki wypadek miał miejsce oraz dokładnie podać sposób dotarcia do miejsca wypadku od głównego wejścia do budynku.

Należy zwrócić uwagę, że zdarzają się wypadki, podczas których każda chwila zwłoki w podjęciu interwencji może rodzić poważne konsekwencje (np. zanieczyszczenie skóry bądź oka żrącą substancją, zapłon rozpuszczalnika w zlewce). Aby zminimalizować skutki takiego zdarzenia, należy umieć szybko podjąć właściwe działanie. Trzeba jednak pamiętać, że nieumiejętne interwencja może pogorszyć skutki wypadku!

Znajomość najczęstszych przyczyn wypadków, niebezpieczeństw towarzyszących poszczególnym operacjom oraz sposobów reagowania w nagłych wypadkach należy do podstawowego kanonu wiedzy każdej osoby rozpoczynającej praktyczne działania laboratoryjne.

Postępowanie w nagłych wypadkach.

Rozlanie cieczy

Do rozlania cieczy może dojść w wyniku pęknięcia butelki lub innego naczynia laboratoryjnego. Najczęściej jednak zdarza się to podczas nieostrożnego przelewania cieczy lub wypuszczenia z ręki przenoszonego naczynia. Szczególną uwagę należy zwrócić na to, że przy podnoszeniu cięższych butelek ręka (bądź rękawica gumowa) musi być sucha. W przeciwnym razie butelka bardzo łatwo wyślizguje się z ręki. W przypadku przenoszenia cięższych opakowań z odczynnikami na większą odległość należy używać do tego celu plastikowego pojemnika z uchwytem (wiaderko). W przypadku rozlania cieczy lotnej (aceton, metanol, chloroform, a także roztwory wodne amoniaku) standardową procedurą jest ewakuacja ludzi z laboratorium, wyłączenie wszelkich źródeł ognia i otworzenie okna. Ciecze trudno lotne wymagają mechanicznego usunięcia przy pomocy kawałków tkaniny lub ręcznika papierowego a zużyte materiały należy umieścić w pojemniku na odpady stałe palne (P). Szczególnym problemem jest usuwanie stężonych kwasów. Należy je stopniowo bardzo ostrożnie rozcieńczać przez dodawanie wody i jednocześnie zobojętniać stałym węglanem wapnia lub sodu. Po całkowitym zobojętnieniu należy wytrzeć do sucha skażone miejsce, a zużyte materiały umieścić w pojemniku na odpady stałe niepalne (N). Dogodnym sposobem usuwania rozlanych cieczy (także kwasów) jest użycie substancji absorbujących (np. ziemia okrzemkowa). Także rozlana w laboratorium woda wymaga szybkiego usunięcia, gdyż grozi to poślizgnięciem się i upadkiem.

Skaleczenie

Najczęstszą przyczyną skaleczeń w laboratorium chemicznym jest używanie uszkodzonej (wyszczerbionej) aparatury szklanej oraz nieostrożne obchodzenie się ze szkłem laboratoryjnym (np. pęknięcie lejka Buchnera wciskanego zbyt silnie do kolby ssawkowej, nieumiejętne nakładanie węży na tubusy). Jeżeli zranienie jest niewielkie, to przemywa się je wodą utlenioną (3% roztwór wodny H2O2). Następnie należy obejrzeć ranę, czy nie tkwią w niej odłamki szkła. Wolno usunąć przy pomocy pęsety wyłącznie luźno leżące szklane odłamki, nie wolno penetrować wnętrza rany. Zranienie zabezpiecza się jałowym opatrunkiem. W przypadku ran głębokich może dojść do uszkodzenia większych naczyń

10