2906543771

71

czone w terenie w powiązaniu z podłożem, procesem glebowym i stosunkami wodnymi. Analogiczna do fizjocenozy land-catena oraz wyższy od niej w hierarchi land-system (Howard, Mitchell 1980) także są wyznaczone na podstawie powtarzalności uporządkowanych szeregów typów roślinności w powiązaniu z geomorfologią i stosunkami wodnymi.

W niniejszym opracowaniu oparto się na koncepcji krajobrazu roślinnego Tiixena (1956). Wprawdzie oryginalna koncepcja dotyczy roślinności potencjalnej, ale po nieznacznych modyfikacjach można ją zastosować i do roślinności rzeczywistej.

Poszczególne, realne krajobrazy roślinne zostały wydzielone wyłącznie na podstawie roślinności. Jako kryterium główne przyjęto różnice w udziale powierzchniowym poszczególnych zbiorowisk (odmienność zespołów przeważających i towarzyszących) oraz rozdrobnienie powierzchni i związki sąsiedztwa między poszczególnymi typami zbiorowisk. Pod uwagę wzięto główny (najczęstszy) sposób ułożenia przestrznnego zbiorowisk, tzn. typ pasmowy (płaty zbiorowisk o wydłużonym kształcie i ułożone katenalnie), typ wyspowy (małe, o nieregularnym kształcie płaty graniczące z jednym lub najwyżej dwoma innymi zbiorowiskami) i typ mozaikowy (małe, o nieregularnym kształcie płaty graniczące z wieloma różnymi zbiorowiskami). Uwzględniono także obecność zbiorowisk rzadkich oraz różnice w charakterze zbiorowisk zastępczych, występujących na tych samych siedliskach, lecz położonych w różnych miejscach.

W takim ujęciu krajobraz roślinny stanowi kompleks zbiorowisk roślinnych, zajmujący określoną powierzchnię i różniący się od innych kompleksów swoistym udziałem powierzchniowym poszczególnych zbiorowisk oraz sposobem rozmieszczenia w przestrzeni i graniczenia ze sobą zbiorowisk tworzących zgrupowania dynamiczno-sukcesyjne (na jednym siedlisku) i katenalne (na kierunkowo zmieniającym się, uporządkowanym szeregu siedlisk).

Tak zdefiniowany krajobraz roślinny jest jednostką stosunkowo stabilną, a ewolucja elementów (zbiorowisk roślinnych) najczęściej nie wpływa destrukcyjnie na jego całość.

Na analizowanym terenie wyróżniono 47 powierzchni, odpowiadających konkretnym krajobrazom roślinnym. Na podstawie ogólnego podobieństwa można je połączyć w 19 typów krajobrazów. Rozmieszczenie tych typów przedstawiono na mapie (ryc. 8), a wybrane charakterystyki podano w tabeli 15.

Łatwo zauważyć, że każdy wyróżniony typ krajobrazu roślinnego, przy zachowaniu pełnej niezależności i odrębności, wykazuje jednak pewne podobieństwa do innych typów. Podobieństwa te sprowadzają się przede wszystkim do zbliżonego inwentarza zbiorowisk roślinnych, a w dalszej kolejności do w miarę podobnego zestawu siedlisk, zbliżonego stopnia synantropizacji szaty roślinnej i innych dodatkowych charakterystyk.

Umożliwia to grupowanie krajobrazów roślinnych w jednostki typolo-