2906543790

81

odpowiednich użytków leśnych z nadleśnictw, Przedsiębiorstwa Produkcji Leśnej „Las” oraz kółek łowieckich¹.

Podstawowym gospodarzem terenów leśnych są nadleśnictwa, dostarczające całą masę drzewną i przeważającą ilość produkcji ubocznej. Mimo stałej tendencji do zwiększania powierzchni leśnej, spowodowanej zalesieniem wykupywanych od prywatnych użytkowników terenów rolnych V i VI klasy, ilość pozyskiwanego drewna wyraźnie spada. Spadek ten, przy utrzymującym się w Białostockim OZLP w latach 1977-1980 pozyskiwaniu drewna na niezmienionym poziomie 1,4 mld m² rocznie, wyniósł w nadleśnictwie Suwałki prawie 12 tys. m² (co stanowiło 20% produkcji z 1977 r.), a w nadleśnictwie Głęboki Bród 5 tys. m². Na obszarach spełniających wiele funkcji ochronnych należy uznać to zjawisko za pozytywne, niemniej w dalszym ciągu systematycznie przekraczano etat cięć ogółem (10 do 20%, a w użytkach przedrębnych nawet do 60% rocznie), co było wywołane brakiem wystarczającej ilości drzewostanów rębnych i bliskorębnych.

Wysoki był również coroczny udział użytków przygodnych w użytkach przedrębnych (do 40%), co przy braku znaczniejszych klęsk żywiołowych na tych terenach w ostatnich latach może wskazywać na wybieranie grubszych drzew z młodszych drzewostanów w celu realizacji za wszelką cenę planu sortymentowego.

Stosunek rocznego pozyskania do użytkowania wskazuje na pozostawianie dużej części drewna w lesie po ścince (w Głębokim Brodzie średnio 10 tys. m² rocznie), co znacznie pogarsza jakość surowca i sprzyja masowym rozrodom szkodników.

W niniejszej pracy za dochód osiągany przez nadleśnictwo z eksploatacji lasu przyjęto wielkość akumulacji finansowej, przeliczoną na powierzchnię leśną. Miernik ten jest różnicą między dochodami ze sprzedaży produkowanych przez przedsiębiorstwo dóbr i usług (w naszym przypadku obejmuje jedynie sprzedaż drewna) a ich kosztami własnymi. Uzyskany wynik (290,6 zł/ha) jest średnią z lat 1977-1980, ważoną dodatkowo udziałem badanego obszaru w ogólnej powierzchni leśnej danego nadleśnictwa³. Dodać do tego należy sumę 9,9 zł/ha uzyskaną z eksploatacji użytków ubocznych (żywica 3,4 zł/ha, choinki 4,2 zł/ha, karpina 1,4 zł/ha, nasiona 0,9 zł/ha).

Pozostałe użytki uboczne dostarczane są przez PPL „Las”, które posiada w okolicach jeziora pięć punktów skupu. Kupowano w nich od zbieraczy: grzyby, jagody i owoce leśne oraz ślimaki, a od myśliwych ubitą zwierzynę i skóry futerkowe. Po przeliczeniu wartości skupu tych produktów na łączną powierzchnię leśną obu nadleśnictw (30353 ha w 1979 r.) uzyskano wskaźniki

6 — Studium geoe teologiczne.

1

   Materiały wyjściowe znajdują się w archiwum Zakładu Zagospodarowania Środowiska IG i PZ PAN.

2

metodami do poziomu stałego z 1980 r.

3

   Wszystkie przyjęte do obliczeń ceny z lat 1977-1980 zostały sprowadzone ogólnie przyjętymi