Próbki krwi pobierano jak w metodzie Astrupa (1) do kapilarów heparynizowanych, i jeżeli nie były analizowane natychmiast, przechowywano w lodówce (-f 4°C), jednak nie dłużej niż 1—<2 godz.
Oznaczenia RK-Z wykonywano za pomocą aparatury i wzorców firmy Radiometer A (S/Copenhagen). Szczegółowy opis oznaczania i standaryzacji opublikowano uprzednio (18). Ciśnienia parcjalne tlenu mierzono za pomocą elektrody polarograficznej pOz Clarka (4) (typ E 5046) i pH-metru sprzężonego z monitorem gazowym. Elektrodę p02 standaryzowano codziennie, korygując jej „zero” za pomocą roztworu beztlenowego (Radiometer), oraz czułość przez porównanie z roztworem o znanym pOz (woda z termostatu z uwzględnieniem ciśnienia atmosferycznego). Na podstawie pomiarów pH i pC02 oraz znanej aktualnej zawartości hemoglobiny (oznaczanej metodą Heilmeyera aparatem Erymat, w g°/o), obliczano pozostałe parametry RK-Z tzn.: stężenie wodorowęglanów standardowych (w mEq/l osocza), nadmiar zasad (w mEq/l krwi), pH standardowe (ożyli tak-ie, jakie byłoby w danej krwi, gdyby pC02 szybko osiągnęło wartość 40 mmHg), oraz zawartość zasad buforujących (w mEq/l krwi). Przy obliczaniu tych parametrów posługiwano się nomogramem Siggaarda-Andersena (17), a wysycenie hemoglobiny tlenem obliczano znając p02, aktualne pH i nadmiar zasad, za pomocą suwaka Severighausa (18) (typ BGCl). Przy opracowywaniu statystycznym materiału stosowano ogólnie przyjęte w statystyce klinicznej wzory i symbole (14)?
U wcześniaków obojga płci wykonano metodą przekorjową 105 kompletów oznaczeń gazo-metrycznych w 1, 2, 4, 8, 14, 21 i 28 dobie życia. Rezultaty dla całości badanej grupy przedstawiono w tabeli I. To zestawienie zbiorcze nie ma znaczenia dla klinicznej oceny poszczególnego przypadku, dostarcza jednak orientacyjnych danych w jak szerokim przedziale wartości może się znaleźć obserwowane dziecko, nie wykazujące zmian chorobowych. Ponadto, zestawienie to pozwala na porównanie wartości uzyskanych przez nas, z wartościami podanymi przez innych autorów.
Tabela I
Wartości gazometryczne całości badanej grupy (N = 105) Gasometric values for the total of investigated group
Wodoro-
Parametr |
PH aktualne |
pco2 mm Hg |
węglany standar dowe mEq/l |
Nadmiar zasad mEq/l |
pH standardowe |
Zasady buforujące mEq/l |
po2 mm Hg |
Wysycenie Oz % |
Średnie |
7,362 |
43,3 |
23,9 |
— 0,1 |
7,379 |
48,4 |
61,8 |
88,3 |
X + 1 s |
0,050 |
9,0 |
3.6 |
4,0 |
0,062 |
4,2 |
8,3 |
4,6 |
Przedział |
• | |||||||
x —2 s |
7,262 |
25,3 |
16,7 |
— 8,1 |
7,255 |
39,9 |
45,2 |
79,1 |
x+2s |
7.462 |
61,3 |
31,1 |
- 7,9 |
7,503 |
56,7 |
78,4 |
97,5 |
Współczynnik | ||||||||
zmienności V% |
— |
20,8 |
15,1 |
— |
— |
8,7 |
13,4 |
5.2 |
Wartości |
7,202 |
20.2 |
15,3 |
—12,0 |
7,200 |
36,0 |
45,0 |
71,6 |
skrajne |
7,452 |
70,0 |
33,7 |
+ 10,5 |
7,552 |
58,0 |
85,0 |
96,4 |
Z danych zawartych w tabeli I wynika, że w badanej grupie, w porównaniu z tzw. wartościami standardowymi, wystąpiły następujące cechy charakterystyczne: '
1. Nieznaczne odchylenie w kierunku kwasicy oddechowej, wartości średnie wynosiły: pH 7,36, pC02 43 mmHg.
2. Umiarkowana hipoksemia (p02 x = 61,8 mmHg), oraz obniżone wysycenie Hb tlenem (88,8%). To ostatnie wynikać może zarówno z niskich wartości pOo, jak też obniżonego, w wielu przypadkach, pH, zgodnie z efektem Bohra.
3. Bardzo duże wartości odchylenia standardowego (s), co uwidoczniło się zwłaszcza w przedziale x ± 2s, jaki jest przyjmowany w analizach klinicznych, jako zakres prawidłowy.
4. Współczynniki zmienności (v%) osiągały również wysokie wartości, co jest konsekwencją dużych odchyleń standardowych.
5. Na szczególną uwagę zasługują napotykane skrajne wartości, np.: pC02 = 20 i 70 mmHg, nadmiar zasad = —12,5 i 4-10,5 mEq/l, p02 = 45 i 85 mmHg, ponieważ nie towarzyszyły im kliniczne objawy kwasicy lub zasadowicy i bez interwencji farmakologicznej wyrównywały się samoistnie. Podkreślić również należy, że wyżej wymienione wartości skrajne nie dotyczyły wcześnia-
598
PRZEGLĄD LEKARSKI 1975 32 Nr 7