2918586888

10

SYLWESTER DZIKI, WALERY PISAREK

Szczególną wartość miały i nadal zachowały dwie wykonane również we współpracy z Edwardem Kamińskim analizy ilościowe ilustracji w dziennikach: „Ilustracyjność dzienników polskich” (ZP 1965, nr 1, s. 17-30) oraz „Informacyjność ilustracji w dziennikach na przykładzie Neues Deutschland, Prawdy, Rudeho Prava i Trybuny Ludu” (ZP 1966, nr 1, s. 106-124).

Systematycznie śledził przedsięwzięcia badawcze w tej dziedzinie i był ich surowym recenzentem. Świadczą o tym m.in. jego publikacje: „Analizy zawartości prasy w Polsce w latach 1947-1963” (ZP 1964, nr 3, s. 194-205), „Poprawność analiz zawartości współczesnej prasy polskiej (1965-1974)” (ZP 1975, nr 3, s. 21-32), „Ilościowe analizy zawartości prasy w badaniach OBP” (ZP 1986, nr 2, s. 5-18). W drugiej z tych trzech prac konkludował:

„W obliczu tych i innych rodzimych osiągnięć [...], tym bardziej rażą wykazane tu niedostatki metodologiczne: prawie całkowity brak weryfikacji wiarygodności, w 90% analiz brak zdefiniowanych kategorii, częściej niż w co trzeciej analizie pomijanie lub niedostateczne motywowanie doboru prób, w ok. 15-16% publikacji brak opisu techniki i naruszanie zasad podziałów logicznych w klasyfikacji. Wina za ten stan rzeczy obarcza nie tylko autorów, lecz także instytucje patronujące badaniom oraz redakcje czasopism naukowych publikujące wyniki nieraz z poważnymi lukami informacyjnymi. Niech to stwierdzenie zostanie przyjęte także jako wyraz samokrytyki.” (Jw. s. 29)

Niemal całość bogatego prasoznawczego dorobku Pawła Dubiela zawarta jest w trzydziestu rocznikach Zeszytów Prasoznawczych z lat 1961-1990. Wielkość tego dorobku oszacował sam Dubiel w rocznicowych wspomnieniach w r. 1997: „Na emeryturze zliczyłem mój plon na łamach ZP\ 40 rozpraw i artykułów, po około 40 sprawozdań i felietonów („Obyczaje”), 300 recenzji, 630 not recenzyjnych, blisko 5500 informacji ze świata - razem około 8 tysięcy stron maszynopisu”. A więc łącznie stanowiło to ponad 360 arkuszy wydawniczych. Skoro zaś objętość jednego numeru Zeszytów w tych latach liczyła ok. 16 ark. wyd., oznacza to, że teksty Dubiela wypełniłyby ponad 20 woluminów, czyli mniej więcej co szósty numer kwartalnika. A teksty te tylko dopełniały główny wkład Pawła Dubiela jako redaktora naczelnego w kształtowanie pisma.

W latach 70. był członkiem Komitetu Redakcyjnego i autorem wielu haseł „Encyklopedii wiedzy o prasie” (Kraków 1976).

Sześć lat po przejściu na emeryturę, a dziewięć lat przed śmiercią ogłosił w jubileuszowym numerze ZP z okazji ich czterdziestolecia cytowane wyżej niezwykłe „Notatki i wspominki redaktora”. Zaczynają się tak: „Czterdziestoletnie dziś Zeszyty Prasoznawcze były przez 30 lat „moje”. W rocznicę ich narodzin prosiłaby się prasoznawcza analiza zawartości [...]. Analizę może jednak wykonać inny prasoznawca; natomiast w mej dokumentacji i pamięci pozostało - czasem wyłącznie - tło wydarzeń, którego z łamów Zeszytów wprost lub wcale się odczytać nie da. Stąd te, całkiem