3071580004

poznawczymi w zależności od podejmowanych zadań, pozostając przy swoim stylu w sytuacjach, gdzie nie szkodzi on efektywności działań.

LITERATURA:

Eysenck H. M. „Podpatrywanie ludzkiego umysłu”, Gdańsk 1998, GWP Seligman D.,,0 inteligencji prawie wszystko”, Warszawa 1995, PWN Strelau J., red. „Psychologia. Podręcznik akademicki”, tom II, Gdańsk 2000, GWP Zimbardo P. „Psychologia i życie”, Warszawa 1999, PWN

CHARAKTERYSTYKA OKRESU ADOLESCENCJI

Opracowanie: E. Małkiewicz i M. Kochan-Wójcik

ZAŁOŻENIA TEORII ROZWOJU PSYCHOSPOŁECZNEGO WG E. ERIKSONA

Erikson zaproponował plan opisu całościowego rozwoju psychospołecznego człowieka (rozwoju struktur psychicznych dotyczących „ja” oraz relacji interpersonalnych od dzieciństwa do dorosłości).

Opisał osiem stadiów rozwoju, w czasie których kształtuje się 8 podstawowych funkcji psychicznych człowieka.

Rozwój człowieka jest rezultatem interakcji między 3 czynnikami:

•    biologicznym (właściwości anatomiczno-fizjologiczne - czego potrzebuje nasz organizm) -

•    psychologicznym (potrzeby i zdolności, czego chcemy i co umiemy)

•    społeczno-kulturowym (oczekiwania i wymagania społeczne kierowane do osób będących w danej fazie rozwojowej, czynnik bardzo ważny dla Eriksona, stąd nazwa teorii "psychospołeczna, przeciwstawiona psychoanalizie klasycznej podkreślającej rolę czynnika biologicznego - jacy powinniśmy być, jakie oczekiwania spełniać).

W każdym 8 etapów rozwoju na nowo ustala się równowaga między 3 wymienionymi czynnikami: tym, czego chce mój organizm, czego chcę ja, co mogę i powinienem zrobić.

Na początku każdego stadium te 3 czynniki są w nierównowadze, co określane jest mianem kryzysu. Kryzys stanowi pozytywną, siłę napędową rozwoju.

Równowaga pomiędzy trzema czynnikami ustala się stopniowo. Jeśli ustali się do końca stadium mamy do czynienia z pozytywnym rozwiązaniem kryzysu, z pozytywnym osiągnięciem rozwojowym i nowym wymiarem tożsamości. Jeśli któryś z czynników przeważa (np. to, czego chcę przy pomijaniu tego, co powinienem) ma miejsce negatywne rozwiązanie kryzysu, zahamowanie rozwoju. Efekt rozwiązania kryzysu zależy zarówno od działania czynników zewnętrznych, środowiskowych, jak i wewnętrznych psychicznych cech jednostki.

PIATY ETAP ROZWOJU - DORASTANIE (ADOLESCENC.IA):

Kryzys wokół kształtowania tożsamości (wiek 12-22 lat).

Tożsamość - teoria siebie samego, poczucie ciągłości w czasie i przestrzeni, system poglądów, planów wobec siebie i innych.

Podstawowe obszary tożsamości: