3132015351

słowników poetyki, słowników terminów literackich, antologii, a także innych źródeł -co rozwija zdolności młodych ludzi do samodzielnego studiowania. Stosując tę metodę studenci nabywają pewności siebie w wystąpieniach publicznych, uczą się aktywnego słuchania, akceptowania różnych form interpretacji (w tym odrzucania tych, które rozmijają się z intencją autora), przyjmowania i wyrażania konstruktywnego krytycyzmu, doskonalą kompetencję językową rozwijając wszystkie sprawności: czytanie, pisanie, słuchanie ze zrozumieniem, mówienie.

Umiejętności te studenci w wielu krajach Europy oraz w Stanach Zjednoczonych kształtująjuż od lat uczestnicząc, bez względu na obrany kierunek studiów, w zajęciach ustnej interpretacji tekstów.¹ Od lat zajęcia te prowadzą przeszkoleni w tym kierunku wykładowcy, opierając się na opracowanych w tym celu podręcznikach, antologiach tekstów, zbiorach dostępnych przy pomocy Internetu oraz innych materiałach. Kurs ustnej interpretacji tekstów jest niezbędnym elementem w edukacji młodych ludzi. Każdy człowiek bez względu na to, czy ma być prawnikiem, lekarzem, mechanikiem, czy nauczycielem powinien posiadać umiejętność wyrażania własnych i interpretacji cudzych słów. Wielokrotnie słyszymy od rozmówcy: ”Ja tego nie mówiłem”, „Źle zinterpretowałeś moje słowa.” Musimy nauczyć się rozumienia i trafnego interpretowania tekstów zarówno pisanych, jak i mówionych. Literatura będąca odbiciem ludzkich pragnień, zmagań, zwycięstw, upadków, a przede wszystkim nadziei, daje możliwość ukształtowania ludzkiej i literackiej wrażliwości na słowa drugiego człowieka. Uczy także taktu i delikatności w relacji z innymi, rozwija umiejętności komunikacji, rozwija intelektualną i emocjonalną osobowość. W sztuce ustnej interpretacji literatury wszystko się liczy: brzmienie, barwa, natężenie głosu, intonacja, wyraz twarzy, sposób poruszania się, pozycja ciała, gesty, ubiór.

W Polsce ustna interpretacja jest metodą niezrozumianą, niedocenianą i rzadko stosowaną. Istnieje potrzeba przybliżenia jej polskim filologom, a zwłaszcza nauczycielom literatury, jako formy głębszego poznawania i analizy tekstów. Dlatego ta rozprawa napisana jest w języku polskim. Jej celem jest także rozpowszechnienie tej metody wśród wykładowców i studentów wydziałów filologii obcych.

W pierwszym rozdziale rozprawy przedstawiono rolę słowa mówionego w kulturze amerykańskiej i literaturze amerykańskiej. Rozdział drugi jest szkicem historycznym dotyczącym roli tej metody w procesie kształcenia. Wykazano tam jej wartość i

4

1

Por. T. P y z i k. ..Literatura w edukacji"...op. cit., s. 9-17, także ..Oralna interpretacja tekstów w nauczaniu literatury i języka”, w: E. P o 1 a ń s k i, red., Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego, t.l, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 624, Katowice, 1984, s. 91-101.