3179027424

Prelekcja VIII

8 stycznia 2002

GENETYKA MEDYCZNA CZ. I

Rodowodem nazywamy graficzne przedstawienie układu pokoleń danej rodziny. Podstawą jego konstrukcji jest dokładny wywiad dotyczący wszystkich jej członków. Analiza rodowodu określa sposób dziedziczenia i ryzyko wystąpienia czy powtórzenia się wybranych genetycznie uwarunkowanych chorób.

Analizę ta może być utrudniona na skutek:

•    heterogenności gamet (choroby o podobnych objawach mogą być powodowane przez mutacje różnych loci lub powstawać z udziałem różnych alleli oraz dziedziczyć się w odmienny sposób);

•    występowania fenokopii naśladującej choroby uwarunkowane genetycznie, a spowodowanej czynnikami środowiskowymi, np. małogłowie;

•    pojawiania się rzadkich przypadków w mało licznych rodzinach;

•    niepewności ojcostwa.

GENETYCZNIE UWARUNKOWANE CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA

1.    Mikrosferocytoza (dziedziczna sferocytoza, wrodzona niedokrwistość hemolityczna). Choroba ta dziedziczy się dominująco, a powodująca ją mutacja zachodzi w ramieniu krótkim chromosomu 8 (loc 8p). Częstość jej występowania to 1:5 tys. urodzeń. Przyczyną choroby są mutacje w DNA, powodujące niedobór ilościowy lub nieprawidłowości w budowie spektryny — szkieletowego białka, nadającego krwince sztywność.

U chorych w rozmazie krwi obwodowej obok prawidłowych krwinek czerwonych (normocytów), pojawiają się tzw. czerwone sferocyty, niewielkie komórki o zwiększonej zawartości hemoglobiny i obniżonej zawartości ATP. Sferocyty rozpadają się łatwo w warunkach obniżonego ciśnienia parcjalnego lub osmotycznego. Powoduje to nasilenie hemolizy w warunkach przyspieszonego metabolizmu (przy wysiłku fizycznym, na skutek urazów psychicznych, podczas ciąży lub menstruacji). Ponadto na skutek niższego poziomu ATP zaburzeniu ulega gospodarka elektrolityczna komórki (np. regulacja poziomu K⁺ w jej wnętrzu).

Ponieważ zwiększony rozpad krwinek następuje w śledzionie, choroba zwykle objawia się jej powiększeniem i wzrostem poziomu bilirubiny we krwi (żółtaczka).

Najczęściej stosowanym przy mikrosferocytozie zabiegiem jest usunięcie śledziony.

2.    Wrodzone defekty hemoglobiny, które dzielimy na dwie główne grupy:

•    hemoglobinopatie (wynikające z niewłaściwości w budowie łańcuchów polipeptydowych globin), czyli zaburzenia jakościowe;

•    talasemie (wynikające ze zmniejszenia ilości lub zupełnego braku określonych łańcuchów globin) — zaburzenia ilościowe.

1

Pobrano z: www.med-news.pl