Rodzaje kompetencji
Jedną z propozycji całościowych ujęć kompetencji jest systematyka Tadeusza Rostkowskiego, który zaliczył do nich: uzdolnienia, umiejętności i zdolności, wiedzę, kompetencje fizyczne, style, osobowość, zasady i wartości oraz zainteresowania1 2. I tak według tego autora, uzdolnienia przyczyniają się do możliwości rozwoju, posiadanie ich pozwala na pozyskanie nowych kompetencji. Umiejętności i zdolności dotyczą cech, które są niezbędne dla odniesienia sukcesu w pracy nad konkretnymi zadaniami. Do tej kategorii Rostkowski zalicza kompetencje: umysłowe, komunikacyjne, interpersonalne, organizacyjne, techniczne, businessowe, kierowania personelem oraz samozarządzanie, nastawienie na potrzeby klienta, stosunek do wykonywanej pracy/zadań, umiejętności przywódcze. Wiedza to to, czego pracownik nauczył się do tej pory, co może zastosować w swoich działaniach do wykonywania konkretnej pracy w ramach zawodu, specjalizacji, stanowiska czy organizacji. (...) Wiedza może dotyczyć faktów, wydarzeń, procedur czy wreszcie teorii3 4 5. Kompetencje fizyczne wiążą się z fizycznymi wymaganiami na stanowisku pracy i zaliczamy do nich: sprawność fizyczną, wyczulenie zmysłów, zdolności psychofizyczne. Style dotyczą sposobu osiągania celów i podzielone są na menedżerskie oraz pracownicze. Według Tadeusza Rostkowskiego, osobowość decyduje o zorientowaniu na współpracę i realizację celów, na emocje oraz doświadczenie. Zasady i wartości pozwalają na określenie motywów działania (...) mają wpływ na dokonywane wybory3. Nie należy również lekceważyć zainteresowań pracowników. Mogą one wskazywać na preferencje dotyczące pracy, zadań, środowiska pracy. Mają one znaczący wpływ na efektywność, zwłaszcza kiedy rodzaj pracy jest w pełni zgodny z rodzajem zainteresowań pozazawodowych pracowników1.
Zainteresowania pozazawodowe pracownika są również źródłem wiedzy na temat jego otwartości i gotowości do wykonywania nowych zadań.
T. Rostkowski: Zintegrowany system zanudzania kompetencjami. W: Narzędzia i praktyka zarządzania zasobami
ludzkimi. Red. M. Juchnowicz. Warszawa 2006, s. 162-163.
Tamże, s. 162-163.
Tamże, s. 163.
Tamże, s.163.