2964939006

NAUKOWEGO I SPOŁECZNEGO. 447

Niepodobna bez uwagi i czci słuchać rad, udzielonych w tej mierze przez usta Głowy Kościoła. .

Katolicy francuscy, których znaczna liczba oddawna już zrozumiała, że odbudowanie katolickiej Francy i rozpocząć należy od fundamentów, i kwestyi socyalnej. przed wszystkimi innymi szczególną poświęca uwagę , wzięli z mowy Papieża pochop i zachętę do dalszej na szersze rozmiary, z większą jeszcze niż dotąd energią prowadzonej pracy w kierunku przez mowę tę wytkniętym. W przekonaniu tem utwierdził ich jeszcze niezbyt dla monarchistów pomyślny, ale będący skąd inąd, jak zgodnie przyznano, wymownym protestem przeciw wszelkiego rodzaju laicyzacyom i prześladowaniom religijnym, wynik ostatnich wyborów do francuskiego parlamentu. „Jeśli skutecznie i zwycięsko chcemy działać — mówi dziś jawnie i głośno hr. de Mun, i otaczające go, z dnia na dzień zwiększające się kółko ściślejszych zwolenników—wtenczas na pier-wszem miejscu naszego programu powinniśmy postawić nie przywrócenie monarchii, lecz reformę socyalną w duchu chrześeijań-skim^u. Zasłużony założyciel i kierownik katolickich „Kółek robotni-tniczych^a, którymi dziś cała Francya jest zasianą, wyłożył ten program w ogłoszonej za swoim upoważnieniem, rozmowie z P. Stead, redaktorem londyńskiej Pall Mail Gazette:

„Na czem — pytał redaktor — opierasz Pan nadzieję lepszej przyszłości dla swego kraju?*

— „Na Kościele. Jedni tylko katolicy mają dość niezależno

ści, spójności i siły, aby podjąć energicznie i z nadzieją zwycięstwa kampanią w obronie kraju przeciw garstce wszechmocnych finansistów i feudalnymi węzłami złączonych z nimi polityków. Ale pod nazwą katolików oznaczam tu ludzi, którzy bezwarukowo i na pier-wszem miejscu są katolikami, a na drugiem dopiero miejscu należą do jakiegoś politycznego stronnictwa. Gdyby zechcieli tylko iśc za przykładem danym w Anglii przez kardynała Manninga_} to ruchowi temu nikt i nic oprzecby się nie mogło. Nie mylę się podobno sądząc, że Papież Leon XIII, tak żywo zajmujący się kwestyami społecznymi, a który głośno pochwalił działalność kardynała Manninga w czasie ostatniej zmowy londyńskich robotników, zachęciłby z i^ładością episkopat, kler i robotników francuskich do postępowania tą drogą. Ale jeśli konserwatyści chcą