3218344041

Jednostka miary - wzorcowa wartość danej wielkości fizycznej, umownie uznana za jednostkową. Wyróżnia się jednostki podstawowe i pochodne (definiowane poprzez działania arytmetyczne na jednostkach podstawowych). Ponadto istnieją jednostki pozaukładowe (np. koń mechaniczny, bar).

Wzorzec jednostki miary (inaczej etalon) - przyrząd pomiarowy, materiał odniesienia lub układ pomiarowy przeznaczony do zdefiniowania, zrealizowania, zachowania lub odtworzenia jednostki miary albo jednej lub wielu wartości pewnej wielkości i służący jako odniesienie.

Fundamentalną zasadą w metrologii jest sprawdzenie polegające m.in. na wzorcowaniu (kalibracji), legalizacji, itp. przyrządu pomiarowego przed (i po) pomiarach. Celem takiego sprawdzenia jest potwierdzenie jego przydatności metrologicznej oraz uzyskanie wiedzy na temat ewentualnych błędów pomiarowych przyrządu lub nieprawidłowości w jego pracy. W zależności od charakteru i celu pomiarów, jak i przyjętych procedur, sprawdzenia można dokonać we własnym zakresie lub polecić to wyspecjalizowanym jednostkom metrologicznym (np. akredytowanym laboratoriom wzorcującym, GUMowi, Okręgowym Urzędom Miar, itp.).

Wzorcowanie (kalibracja) - ogół czynności ustalających relację między wartościami wielkości mierzonej wskazanymi przez przyrząd pomiarowy a odpowiednimi wartościami wielkości fizycznych, realizowanymi przez wzorzec jednostki miary wraz z podaniem niepewności tego pomiaru. Celem wzorcowania jest zwykle poświadczenie, że wzorcowany przyrząd spełnia określone wymagania metrologiczne przy czym wynik wzorcowania poświadczany jest w świadectwie wzorcowania.

Legalizacja - czynności wykonywane przez organ państwowej służby metrologii prawnej w celu stwierdzenia i zaświadczenia, że narzędzie pomiarowe spełnia wymagania przepisów legalizacyjnych. Składają się ze sprawdzenia i ocechowania narzędzia.

Spójność pomiarowa - właściwość pomiaru lub wzorca jednostki miary polegająca na tym, że można go powiązać z określonymi odniesieniami, na ogół z wzorcami państwowymi lub międzynarodowymi jednostki miary, za pośrednictwem nieprzerwanego łańcucha porównań, z których wszystkie mają określone niepewności. Spójność pomiarową charakteryzują następujące elementy:

-    nieprzerwany łańcuch połączeń,

-    niepewność pomiaru,

-    dokumentacja,

-    kompetencje,

-    odniesienie do jednostek SI,

-    odstępy czasu między wzorcowaniami.

Zachowanie spójności pomiarowej jest warunkiem jednoznaczności wyników pomiarów, umożliwiającym ich wzajemne porównanie.

Międzynarodowy Układ Jednostek Miar (SI) - spójny metryczny układ podstawowych i pochodnych jednostek fizycznych oraz ich pod- i nad-wielokrotności.

Przyrząd pomiarowy - jest to narzędzie służące do przetwarzania wielkości mierzonej na wskazania lub równoważną informację.

Miernik - jest to przyrząd pomiarowy wyskalowany w jednostkach miary wielkości mierzonej.

Rejestrator - jest to przyrząd pomiarowy umożliwiający zapis mierzonej wielkości w funkcji czasu (rejestratory X-1) lub w funkcji innej wielkości (rejestratory X-Y).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

8