15
Celem ćwiczenia jest:
- poznanie metod badania twardości metali
- nabycie umiejętności w określaniu twardości metodami Brinella, Vickersa i Rockwella
- zapoznanie się z budową twardościomierzy używanych do pomiaru twardości wymienionymi metodami
2.1 Próba twardości metodą Rockwella
- sprawdzić czy układ obciążający jest przygotowany do zadawania obciążenia. Koło znajdujące się z prawej strony korpusu twardościomierza powinno być obrócone do oporu tak, by jego uchwyt znajdował się naprzeciw strzałki z napisem „położenie początkowe”.
- położyć próbkę na stoliku przedmiotowym twardościomierza tak by wgłębnik nie został wciśnięty w miejscu gdzie już wcześniej był wykonany pomiar.
Kręcąc w prawo pokrętłem śruby docisnąć próbkę do wgłębnika tak by wskazówka na małej skali czujnika zegarowego znalazła się pod liczbą 4. W tym momencie zadane jest obciążenie wstępne.
- ustawić dużą wskazówkę czujnika na zerze dużej skali.
- zwolnić mechanizm obciążający przez naciśnięcie guzika G. Spowoduje to powolny obrót w lewo koła z napisem zadawanie obciążenia. W momencie gdy koło się zatrzyma osiągnięta zostaje pełna siła obciążająca. Po zatrzymaniu się koła odczekać 10 do 15 sekund i zdjąć obciążenie główne przez obrót koła w prawo do oporu.
- odczytać na skali czujnika twardość w skali Rockwella i zanotować
- wykonać co najmniej trzy pomiary
2.2 Próba twardości metodą Brinella
- położyć badaną próbkę na stoliku przedmiotowym twardościomierza.
- zakręcić zaworek spustowy ( kol. niebieski)
- przez obrót pokrętła śruby twardościomierza ( kol. brązowy ) podnieść stolik z próbką tak by próbka została dociśnięta do wgłębnika.
- poruszając w górę i w dół dźwignią ( kol. czerwony ) pompować olej aż do osiągnięcia wymaganej siły nacisku wgłębnika na próbkę. Osiągnięcie tej siły sygnalizowane jest przez podniesienie w górę jarzma ( kol. biały )
-odczekać 10 do 15 s nie dopuszczając do opadnięcia jarzma ( w razie potrzeby delikatnie pompować olej).
- odkręcić powoli zawór spustowy i po spadku siły obciążającej do zera opuścić stolik i zdjąć próbkę.
- za pomocą lupy zmierzyć średnicę odcisku w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach i obliczyć wartość średnią.