-5-
Kierunki te oznaczone są jako osie X, Y i Z maszyny i uosabiają przestrzenny układ współrzędnych, podobnie jak w przypadku obrabiarek sterowanych numerycznie.
Przesunięcia wzdłuż osi są wskazywane przez wzorce długości i przesyłane do pamięci komputerowych i elektronicznych zespołów sterujących. W celu lepszego zobrazowania techniki współrzędnościowej można posłużyć się praktycznym porównaniem z konwencjonalnymi metodami pomiarów. Jeśli pomiar długości za pomocą suwmiarki nie odbywa się wzdłuż osi przedmiotu, powstaje wówczas błąd pomiaru (tzw. przekoszenie). W przypadku techniki współrzędnościowej pomiar może odbywać się w dowolnym położeniu przedmiotu, a korekta nierównoległości osi przeprowadzana jest komputerowo, przy czym relacje między kątami pochylenia osi są wyznaczone uprzednio we wstępnym procesie pomiarowym.
2.2. Głowice pomiarowe
Ważnym elementem maszyny współrzędnościowej jest głowica pomiarowa, zwana również sondą, dzięki której możliwe jest umiejscowienie punktu pomiarowego w przestrzeni maszyny. W wyniku jej sygnału odczytane zostają wartości współrzędnych lokalizowanego punktu i przesłane do pamięci komputera. Generalnie głowice pomiarowe można podzielić na dwa zasadnicze typy: stykowe i bezstykowe. Do głowic stykowych zalicza się:
• głowice sztywne - obecnie rzadko stosowane, wymagają obsługi operatora, który wyzwala ręcznie impuls po stwierdzeniu dojścia do styku głowicy z mierzonym przedmiotem. Są one jednak niekiedy wykorzystywane do pomiarów ciągłych (skaningowych), jak na przykład w maszynie „C 400” firmy Zeiss;
• głowice przełączające (impulsowe) - po zaistnieniu styku głowicy z mierzonym przedmiotem następuje wychylenie trzpienia i w konsekwencji zerwanie styku elektrycznego wewnątrz głowicy, co