3/2009 NASZA POLITECHNIKA
Rys. 4. Zakres partycypacji absolwentów szkół wyższych w wyznaczaniu celów (strategii) organizacji w Polsce na tle doświadczeń krajów
Kompetencje związane z innowacyjnością i zarządzaniem wiedzą dają mieszane efekty ekonomiczne — innowacyjne kompetencje są wynagradzane, tylko jeżeli prowadzą do innowacyjnych działań.
Należy wspomnieć też o roli innych doświadczeń w generowaniu sukcesu na rynku pracy. Praca związana z programem studiów jest doskonała zarówno dla rozwoju kompetencji, jak i wyników na rynku pracy. Natomiast praca, która nie jest powiązana z kierunkiem studiów, to strata czasu: nie wpływa na kompetencje ani na sukcesy na rynku pracy. Daje tylko efekty ekonomiczne i chroni przed bezrobociem, jednak nie powinno się do niej zachęcać. Praca w charakterze wolontariusza oraz praca lub studia za granicą mają pozytywny wpływ na rozwój kompetencji i na uzyskiwane zarobki. Praktyki wprawdzie nie mają bezpośredniego wpływu na kompetencje, ale pomagają w gładkim wejściu na rynek pracy.
Absolwent w drodze do sukcesu zawodowego
Z wstępnych ustaleń projektu HEGESCO2 wynika, że polscy absolwenci (rocznik 2003) stosunkowo szybko, bo średnio niespełna 3 miesiące po zakończeniu studiów, podejmują pracę (rys. 2), dla 86 proc. populacji zgodną z wykształceniem (rys. 3).
Ze szczegółowej analizy 111 odpowiedzi absolwentów PK z rocznika 2003 (ankieta HEGESCO) zapytanych o to, który kie-
Rys. 2. Czas przeznaczany na poszukiwanie pracy (w miesiącach) przez absolwentów szkół wyższych w Polsce na tle krajów partnerskich Źródło: Opracowanie HEGESCO (badanie dotyczyło populacji absolwentów 2003 r.)
jów partnerskich
Źródło: Opracowanie HEGESCO (badanie dotyczyło populacji absolwentów 2003 r.)
2 Prezentowane wyniki analiz to sygnalne efekty prac międzynarodowego zespołu i lESiF PK. Politechnika Krakowska realizuje we współpracy z partnerami z Holandii, Litwy, Słowenii, Turcji i Węgier projekt HEGESCO — Higher Education as a Generator of Strategie Competences (listopad 2007 — wrzesień 2009).
runek studiów uznają za najbardziej odpowiedni do wykonywanej obecnie pracy, wynika, że badani jako najbardziej odpowiedni wskazali kierunek, który studiowali. W przypadku Building and civil engineeiing było to ponad 94 proc. (zob. tabela 1).
Opinie absolwentów szkół wyższych w Polsce na temat ich partycypacji w wyznaczaniu strategii firmy (oceniali ją w skali 1-5) znacznie różnią się od tych przedstawionych przez absolwentów w innych krajach (rys. 4). Jednak sami badani przyznają, że czas niezbędny dla uzyskania pozycji eksperta w reprezentowanej dziedzinie to okres 3-5 lat.
Źródło: Opracowanie HEGESCO (badanie dotyczyło populacji absolwentów 2003 r.)
Niezależnie od badań losów absolwentów w ramach HEGESCO prowadzona jest diagnoza oczekiwań kompetencyjnych zgłaszanych przez pracodawców reprezentujących różne sektory gospodarki. Analizując wstępnie uzyskane informacje od 43 pracodawców, można naszkicować profil kompetencyjny absolwentów preferowanych na rynku pracy. Pracodawcy wskazywali 6 najistotniejszych kompetencji, wyznaczając im miejsce w rankingu (rys. 5).
Badania ankietowe absolwentów dotyczą zatrudnienia, mobilności, a także poziomu satysfakcji zarówno z odbytych studiów, jak i podjętej pracy. Analizy te inicjowane i prowadzone początkowo przez pojedyncze uniwersytety, przekształcają się w badania systemowe, obejmujące coraz większą liczbę organizacji, docelowo cały kraj.
Pierwotnym powodem podjęcia badań była dbałość o jakość kształcenia poszczególnych szkół wyższych, którym zależało na wykorzystaniu wyników badań do modyfikacji programów i metod nauczania. Informacje pochodzące z badań są z wielką uwagą śledzone przez instytucje zawodowo monitorujące rynek pracy oraz pracodawców. Upublicznione raporty z prowadzonych badań stanowią dla pracodawców źródło wiedzy o kompetencjach absolwentów poszczególnych uczelni, ułatwiają im prowadzenie rekrutacji.
Informacje pochodzące z monitoringu losów zawodowych absolwentów umożliwiają prognozowanie zapotrzebowania ze strony gospodarki na konkretnych specjalistów w poszczególnych sektorach gospodarki, tym samym polityka edukacyjna państwa może w sposób elastyczny reagować na zmieniające się trendy na rynku pracy. Wyniki analiz mają również wymiar mikro — oprócz monitorowania jakości kształcenia wykorzystywane są jako element działań marketingowych.
■