348067987

3/2009 NASZA POLITECHNIKA

Uczelnia a rynek prac^g^

Nauka, edukacja i wykształcenie stały się immanentny-mi cechami współczesnej cywilizacji. To prawda, że były nimi zawsze, jednak dawniej nie miały takiego znaczenia jak dziś, nie były tak wysoko stawiane. Wiedza nabrała fundamentalnego znaczenia jako źródło innowacji i poznania społecznego. W ostatnich latach pojawiło się niezwykle trafne pojęcie: imperatyw wykształcenia. Ten swoisty nakaz posiadania wiedzy w dzisiejszym świecie w coraz większym stopniu odnosimy sami do siebie.

Przepustka do świata pracy

Studia należy dziś traktować, po pierwsze, jako szansę zdobycia kompetencji, oczywiście, tych kompetencji, na które jest i będzie zapotrzebowanie na rynku pracy; po drugie zaś —jako okazję do nabycia umiejętności ciągłego uczenia się, ponieważ jedynie ono zapewni stałe źródło dopływu niezbędnych kwalifikacji. Musimy mieć świadomość, że sam dyplom nawet najlepszej uczelni nie jest przepustką do świata pracy. Tą przepustką są dziś odpowiednie kompetencje.

Naukowcy przekonują, że człowiek, wkraczający dziś w dorosłość, przez całe życie będzie miał do czynienia z gwałtownym, nieustającym postępem naukowo-technicznym oraz szybkim tempem wdrażania nowych wynalazków. Wymagania wobec pracowników będą zatem stale rosły.

W sferze dydaktyki oznacza to konieczność spełnienia precyzyjnie określonych oczekiwań, na przykład co do tematyki studiów podyplomowych i kursów. Niezbędne jest unowocześnienie oferty edukacyjnej przez rozwój nauczania mieszanego, nazywanego również hybrydowym, a więc łączenia form tradycyjnych z nowoczesnymi, wykorzystującymi niespotykane dotychczas możliwości tkwiące w rozwiązaniach teleinformatycznych. Należy pamiętać, że kształcenie ustawiczne staje się ogromnym rynkiem edukacyjnym, który będzie niedługo źródłem znaczących dochodów uczelni i ich pracowników. W dobie konieczności odnawiania wiedzy, nabywania nowych umiejętności i przekwalifikowywania się uczelnie muszą wykorzystać swoją szansę.

Dydaktyka a badania

Podstawowym założeniem nowoczesnej szkoły wyższej jest silne powiązanie kształcenia z prowadzonymi na wysokim poziomie badaniami naukowymi. Tylko osoby uczestniczące w nowoczesnych nurtach badawczych mogą skutecznie przekazać studentom wiedzę aktualną, przydatną w przyszłej pracy.

Wskazane jest również, by z badaniami w trakcie procesu nauczania mogli zetknąć się bezpośrednio również studenci. Integralnym elementem systemu nauczania i kształcenia, który proponuje się młodzieży zainteresowanej pogłębianiem wiedzy, są studenckie koła naukowe. Stwarzają one możliwość samodoskonalenia pod kierunkiem aktywnych zawodowo naukowców. Nie bez znaczenia jest w tym przypadku fakt, że tą drogą realizuje się w praktyce model współdziałania mistrza i ucznia.

Poza wiedzą fachową

Minęły czasy, gdy — aby zostać inżynierem — wystarczyło posiąść specjalistyczną wiedzę z wybranej dziedziny. Współczesna gospodarka stawia nowe wymagania. Inżynier musi orientować się w regułach rządzących rynkiem, na który będą trafiać efekty jego pracy. Musi też umieć właściwie postępować z ludźmi, z którymi przyjdzie mu współpracować. Dlatego poza wiedzą fachową z wybranej dziedziny, poza znajomością technologii, powinien również posiadać podstawowe wiadomości z ekonomii, socjologii, psychologii. Powinien umieć kierować zespołami ludzkimi, organizować pracę zespołową.

Dużą wagę w pracy uczelni technicznej należy przywiązywać do tych przedmiotów, które pozwalają zrozumieć skomplikowaną, zmieniającą się rzeczywistość. Absolwent szkoły wyższej musi umieć łatwo adaptować się do pojawiających się nowych zadań i nowych pól działalności.

Szkoła wyższa, która chce stworzyć dobre warunki do studiowania i odpowiednio przygotować absolwentów do wyzwań dzisiejszego rynku pracy, nie powinna zapominać też o takich czynnikach, jak: kondycja fizyczna i psychiczna, zachowanie równowagi między wysiłkiem intelektualnym i fizycznym czy też dobra organizacja życia i pracy. Pobyt młodego człowieka na uczelni nie może sprowadzać się jedynie do mozolnego zdobywania wiedzy. Trzeba mu zapewnić odpowiednią liczbę godzin kultury fizycznej w ramach zajęć obligatoryjnych, a dla tych, którzy są zainteresowani sportem w większym wymiarze, należy tworzyć warunki do uprawiania różnych dyscyplin. Wiadomo wszak, że dobra kondycja fizyczna sprzyja rozwojowi umysłowemu.

Leszek Mikulski

Autor jest prorektorem ds. studenckich PK.