W rdzeniach odróżniamy dwie części: właściwy rdzeń odtwarzający określoną część odlewu i rdzennik, niezbędny do utrzymania rdzenia w ściśle określonym miejscu formy. Wnękę do umieszczenia rdzenia w formie odtwarza znak rdzeniowy modelu.
Rdzenie wykonywane są najczęściej z masy ze spoiwem wymagającym suszenia w suszami w celu utwardzenia (np. szkło wodne, spoiwa żywiczne).
4.2.3. Wykonanie formy
Większość form odlewniczych sporządza się w dwóch, rzadziej w kilku skrzynkach formierskich. W przypadku formowania dwuskrzynkowego, forma składa się z części górnej i dolnej, rozdzielonych płaszczyzną podziału. Formy dwuskrzynkowe można wykonać z modeli niedzielonych i dzielonych. W ostatnim przypadku, najczęściej spotykanym, powierzchnia podziału modelu pokrywa się z powierzchnią podziału formy.
4.2.3.1. Formowanie w dwóch skrzynkach formierskich
Wykonanie formy odlewniczej w dwóch skrzynkach z modelu drewnianego niedzielone-go składa się z następujących zabiegów:
• ustawienie modelu i odwróconej skrzynki dolnej na płycie podmodelowej,
• posypanie modelu pudrem formierskim w celu zabezpieczenia przed przywieraniem masy formierskiej,
• wypełnienie skrzynki masą przymodelową i wypełniającą oraz jej ubicie,
• wykonanie odpowietrzenia nakłuwakiem,
• odwrócenie dolnej połówki formy wraz z modelem o 180 °, ustawienie na modelu odlewu modelu układu wlewowego i górnej skrzynki,
• wypełnienie górnej skrzynki masą formierską i ubicie jej,
• rozłożenie ubitych form na części, wyjęcie modeli, reperacje i wykańczanie form - suszenie rdzeni,
• składanie formy, przygotowanie do zalania i zalanie ciekłym metalem.
Wykonanie form z modelu dzielonego przebiega w podobny sposób, z tą jednak różnicą, że po odwróceniu dolnej skrzynki, w której była zaformowana połowa modelu, układa się jego drugą część, model wlewu, a następnie górną skrzynkę, którą wypełnia się masą formierską. Kolejne czynności przy formowaniu w dwóch skrzynkach przedstawia tablica 4.1.
4.2.3.2. Wykonanie rdzeni
Rdzenie wykonuje się w rdzennicach w następujący sposób:
• składa się połówki rdzennicy i ściąga ściskaczem,
• wypełnia do połowy rdzennicę masą rdzeniową i ustawia żebro z drutu stalowego,
• dopełnia rdzennicę masą,
• wykonuje kanał odpowietrzający nakłuwakiem,
• wyjmuje rdzeń z rdzennicy i suszy się.
4.2.3.3. Formowanie wzornikiem
Poza opisanym formowaniem ręcznym w dwóch skrzynkach z modelu niedzielonego lub dzielonego istnieje cały szereg metod formowania ręcznego różniących się czynnościami i zabiegami oraz zakresem zastosowań w zależności od wielkości i charakteru produkcji.
53