gdzie:
Xj - wartości kolejnych pomiarów w danej serii, n - liczba pomiarów w danej serii.
Następnie należy obliczyć odchylenie standardowe dla pojedynczego pomiaru, które jest miarą rozrzutu wyników pomiaru wokół wartości średniej wyników wszystkich pomiarów:
1 n-l
Odchylenie to, nazywa się błędem średnim kwadratowym i można je traktować jako wartość niepewności standardowej pojedynczego pomiaru.
Na tej podstawie, wyznacza się błąd średni kwadratowy średniej arytmetycznej z danej serii pomiarów:
s
Celem ćwiczenia jest wykonanie pomiarów długości i średnic wałków i znajdujących się w nich otworów. Szczegółowe zadania pomiarowe są następujące:
1. Wykonanie pomiarów długości i średnic wałków w trzech miejscach, każdy pomiar w pięciu powtórzeniach. Pomiary wykonuje się przyrządami podanymi przez prowadzącego.
2. Wykonanie pomiarów otworów w trzech miejscach, każdy pomiar w pięciu powtórzeniach. Pomiary wykonuje się przyrządami wskazanymi przez prowadzącego.
3. Obliczenie wartości średniej pomiarów długości i średnic wykorzystywanych elementów, dla każdego miejsca, dla każdego przyrządu.
4. Obliczenie wartości odchylenia standardowego dla pojedynczych pomiarów długości i średnic wykorzystywanych elementów, dla każdego miejsca, dla każdego przyrządu. Obliczenie wartości odchylenia standardowego dla średnich arytmetycznych z danej serii pomiarów.
1. Adamczak S., Makieła W. (2014): Metrologia w budowie maszyn. Zadania z rozwiązaniami. Wydawnictwo WNT, Warszawa.
2. Norma PN-80/M-53202 „Narzędzia pomiarowe. Przyrządy mikrometryczne”.
3. Norma PN-79/M-53131 „Narzędzia pomiarowe. Przyrządy suwmiarkowe”.
4. Pomiary średnic otworów i wałków. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: Metrologia i kontrola jakości. Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa, Politechnika Rzeszowska.
7