365605558

I. Podstawowe zagadnienia odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny

finansów publicznych

1.1. Dyscyplina finansów publicznych i odpowiedzialność za jej naruszenie

Najwłaściwszą odpowiedzią na pytanie: „Co należy rozumieć pod pojęciem „odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych””? byłaby tzw. definicja legalna ustalona przez ustawodawcę w akcie normatywnym. Jednak definicji takiej nie zawiera ani ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, ani ustawa o finansach publicznych. Dlatego właściwego określenia ww. pojęcia ustawowego należy szukać w całokształcie norm regulujących gospodarkę finansami publicznymi.

W rozumieniu potocznym języka polskiego zaś słowo „dyscyplina” oznacza „rygor”, „karność”, „porządek”.

Inaczej natomiast rzecz przedstawia się w przypadku pojęcia „finansów publicznych”, które zdefiniowane zostało w art. 3 ustawy o finansach publicznych, jako „(...) procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem”. Procesy te obejmują w szczególności:

1)    gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

2)    wydatkowanie środków publicznych;

3)    finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;

4)    finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

5)    zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;

6)    zarządzanie środkami publicznymi;

7)    zarządzanie długiem publicznym;

8)    rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Pod pojęciem dyscypliny finansów publicznych należy zatem rozumieć rygor, karność w przestrzeganiu, prawem ustalonych zasad działania, w zakresie procesów gromadzenia środków publicznych, ich rozdysponowania oraz gospodarowania tymi środkami.

Skoro ustawodawca „nakazuje” dysponentom środków publicznych wykonywać określone prawem zachowania (np. nakazuje terminowo wpłacać na rachunek budżetu państwa dochody jednostki budżetowej) lub „zakazuje” innych zachowań (np.: zakazuje przeznaczania dochodów jednostki budżetowej na wydatki ponoszone w tej jednostce albo

3