365605617

krajach uprzemysłowionych starających się kontrolować inflację doprowadziły do kryzysu międzynarodowego zadłużenia. W latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku zachodnie banki komercyjne pożyczyły miliardy „odzyskanych” petrodolarów, od depozytów eksporterów ropy naftowej i użyczyły te zasoby importerom ropy naftowej i krajom rozwijającym się, zazwyczaj ze zmienną lub pływającą stopą procentową. Więc kiedy stopy procentowe zaczęły podnosić się w 1979 roku, pływające oprocentowanie pożyczek krajów rozwijających się również wzrosło. Wyższe odsetki kosztowały krajom nieprodukującym ropę naftową, co najmniej 22 mld dolarów w latach 1978-1981. W tym samym czasie, ceny towarów z krajów rozwijających się spadły z powodu recesji wywołanej przez politykę pieniężną. Skutkiem tych szoków dla krajów rozwijających się była ekspansywna polityka fiskalna i przewartościowane kursy wymiany.⁵³

Ogłoszenie przez Meksyk w sierpniu 1982 roku niemożności wywiązywania się z bieżących zagranicznych zobowiązań płatniczych było początkiem fali olbrzymich trudności w sferze finansowania zewnętrznego wielu krajów, zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej i Afryce. Wybuch międzynarodowego kryzysu zadłużeniowego postawił Fundusz przed nowymi wyzwaniami prowadząc do wzrostu jego roli w międzynarodowym systemie walutowym. MFW zaangażował się głęboko w akcję rozwiązywania problemu zadłużenia, m in. poprzez próby odbudowy kontaktów między wierzycielami a dłużnikami oraz udzielanie pomocy finansowej krajom dotkniętym przez kryzys.⁵⁴

W okresie kryzysu zadłużeniowego w latach 1981-1990 MFW odgrywał znaczącą rolę w procesie koordynacji pożyczek bankowych na rzecz najbardziej zadłużonych krajów. W przypadku Meksyku Fundusz oznajmił, że nie zaakceptuje pakietu pożyczkowego MFW dla tego kraju, dopóki banki nie tylko nie wyrażą zgody na „przepisanie” istniejących długów meksykańskich (rescheduling), ale również nie zaopatrzą Meksyku w dodatkowe fundusze. Taktyka taka, polegająca na wymuszaniu pożyczek od banków, stała się zasadą również w innych przypadkach⁵³.

Począwszy od lat 80. MFW zaczął wprowadzać do opracowywanych programów stabilizacyjnych, obok tradycyjnych rozwiązań natury pieniężno-popytowej, elementy reform strukturalnych. Charakterystycznymi składnikami programów dostosowań strukturalnych stawały się takie elementy jak: deregulacja cen i cięcie dotacji, liberalizacja

⁵³ Debt and painful refonns (1982-89), IMF. wvvvv.imf.org (26.12.2012 12:25)

⁵⁴Por. T. Michałowski, Pomoc kredytowa MFW w świetle przemian zachodzących w gospodarce światowej, op. cit., s. 7

⁵⁵ P.R. Krugman, M. Obstfeld, Międzynarodowe stosunki gospodarcze, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 299, cyt. za T. Michałowski, Pomoc kredytowa MFW w świetle przemian zachodzących w gospodarce światowej, op. cit., s. 5

20