3574672126

I 02 _ 4. Biograficzne uwarunkowania...

czył studia, bez problemu można było uzyskać etat w szkole, Jacek zaczął uczyć po kilku innych, nieudanych próbach zawodowych:

Jacek: To, że jestem nauczycielem, to jest przypadek, to jest zupełny przypadek. Ponieważ nigdy poważnie nie traktowałem, że mam pracować kiedyś w szkole, natomiast jak dziś na to spojrzę, to chyba dobrze się stało, że nim jestem, ze względu na moje życie osobiste. A przypadek był banalny bardzo, wynikał z sytuacji mojego życia osobistego. Kończyłem studia, miałem jakiś własny pomysł, co robić dalej, wszystko miałem poukładane i zaplanowane, ale — jak to bywa w życiu — wszystkie moje plany wzięły w łeb. Więc wszystko, co planowałem, musiałem zrezygnować, no i szukałem na szybko jakiejś pracy.

Dalej Jacek opowiada, że po kilku latach przyznał, iż mimo przypadkowości podjęcia pracy „dobrze się stało”. O jeszcze większej satysfakcji świadczą słowa Sylwii, która również trafiła do zawodu „przez przypadek” — po latach aktywności w innym zawodzie:

Sylwia: Powiedziałabym, że to przypadek, bo z boku analizując, tylko to, co można dotknąć, to był przypadek, że ja trafiłam do szkoły. Ale wiem, że to nieprawda, ja uważam, że człowiek się rodzi do określonego zawodu. To nie był przypadek w tym sensie, że jak robiłam dyplomowanego, to sobie uświadomiłam, że cokolwiek w życiu robiłam, to zawsze byłam wychowawcą.

Dalsze wypowiedzi — Sylwii, Jacka i Bogdana ukazują jednakże niepełną identyfikację zawodową. Jednocześnie Jacek, Sylwia i inni respondenci, którzy wykonywali niegdyś (lub wykonują obecnie) prace niezwią-zane ze szkołą i nauczaniem, ocenili zawód nauczyciela jako bardziej atrakcyjny, niż skłonni to byli uczynić rozmówcy niemający doświadczeń zawodowych innych niż nauczycielskie.

4.2.2. Adaptacja i identyfikacja zawodowa

Już w poprzednim rozdziale zwróciłam uwagę na zagadnienia adaptacji i identyfikacji zawodowej, które są istotnymi elementami rozwoju zawodowego. Rekonstrukcja obrazu drogi zawodowej nauczycieli wiąże się z analizą tych dwóch aspektów.

Przez adaptację zawodową rozumie się proces przystosowywania się do wymagań stawianych przez środowisko pracy zawodowej (nowe otoczenie, nową grupę społeczną oraz nowe stanowiska pracy). Z tego wynika, że adaptacja zawodowa nie ma cech zdarzenia jednorazowego, lecz procesu — przy zmianie któregoś z elementów środowiska pracy lub przy