138 _ _ 5. Indywidualne modele.
mieszkać w mieście czy na wsi, czy ja jestem towarzyska czy samotnicza. Wszystko stoi otworem przede mną, wszystko. Zawsze miałam to poczucie, ale nigdy do tego stopnia, co teraz.
Autoportret Sylwii uzupełnia jej samoocena dokonana za pomocą kwestionariusza przymiotników. Zgodność obrazu idealnego i realnego Sylwii wynosi 84%, a więc obydwa obrazy są bliskie. Sylwia jest respon-dentką, która wybrała największą liczbę przymiotników na określenie samej siebie (123), ponadto jako jedyna wybierała takie cechy idealnego nauczyciela jak: szukający przygód, typ artysty, buntowniczy, ale również: logiczny, praktyczny, ostrożny. Cechy te wybrała również jako własne.
Droga zawodowa Sylwii nie była tak jak Anny od początku ukierunkowana na zawód nauczyciela. Jednak respondentka uważa, że uświadomiła sobie w pewnym momencie, że inne zainteresowania zawodowe (teatr) były sposobem realizowania pasji, którą jest wychowywanie. Jej wypowiedzi wskazują na nieco inne interpretowanie drogi rozwoju niż u Anny. Podczas gdy Anna pokonywała trudności, które przeszkadzały jej w osiągnięciu celów, Sylwia próbuje odnajdować w barierach rozwojowych swoisty sens i wartość rozwojową. Dla Anny rozwój (zawodowy i osobisty) jest zarówno celem samym w sobie, jak i środkiem do celu (np. osiągnięcie satysfakcjonującego statusu zawodowego i życiowego). Sylwia poszukuje w wydarzeniach inspiracji do samodoskonalenia, a jej wypowiedzi sugerują, że rozwój jest dla niej przede wszystkim samym celem.
„Koniec, już teraz będę walczyć...”
Odmianą ukierunkowania na doskonalenie są takie biografie, jak historia Aliny (46 lat), której droga zawodowa rysuje się jako obszar potwierdzania, sprawdzania się. Alina rekonstruowała w swej biografii takie sytuacje, gdzie samodoskonalenie miało służyć przede wszystkim potwierdzeniu własnych kompetencji, umiejętności czy nawet własnej wartości. Jej relacja biograficzna nacechowana jest licznymi próbami zmierzającymi do zrozumienia i wytłumaczenia siebie oraz własnych działań. Respondentka osadziła własną biografię zawodową i osobistą w kontekście łączących ją z matką więzi, które Alina ocenia jako „toksyczne”. Respondentka wielokrotnie podkreślała zawyżone wymagania matki oraz nadopiekuńczość. Postawy te zaważyły na działaniach Aliny.
Nauczycielka opowiada, że jako dziecko, a potem nastolatka odczuwała jednocześnie: chęć potwierdzania swoich umiejętności i brak wiary we własne zdolności. Dodatkowym czynnikiem nakładającym się na tę