3685105838

a.    O ile to możliwe, usytuuj podany fragment w całości tekstu, określ sytuację, w jakiej znaleźli się bohaterowie.

b.    Jeśli we fragmencie występują bohaterowie, należy ich przedstawić.

c.    Zwróć uwagę na postawę narratora i sposób prezentacji świata przedstawionego.

d.    Zwróć uwagę na funkcję dialogu, opisu, język, np. stylizację.

Te wszystkie uwagi dotyczą głównie epiki.

e.    Jeżeli analizujesz dramat, może trzeba zauważyć funkcję didaskaliów.

f.    Zawsze warto rozpoznać gatunek literacki, zauważyć funkcję motta, tytułu, dedykacji.

g.    Zwróć uwagę na środki wyrazu artystycznego (przyjrzyj się nie tylko treści, ale i formie i zastanów się, jak forma służy treści)

Bardziej szczegółowe wskazówki dotyczące analizy utworu lirycznego będą w części odnoszącej się do poziomu rozszerzonego.

Bardziej szczegółowe wskazówki dotyczące analizy utworu lirycznego będą w części odnoszącej się do poziomu rozszerzonego.

3)    Odnieś analizę podanego fragmentu do kontekstu całości utworu, pamiętając o temacie.

Np. analizując fragment „Granicy" (chodzi o przytoczony wyżej temat 2) objaśniasz, na czym polega jego dramatyzm, a potem tłumaczysz, dlaczego ta scena jest kluczowa dla całego utworu.

4)    Warto też pamiętać o kontekście biograficznym czy historycznoliterackim, np. technikach pisarskich, kierunkach artystycznych.

5)    Przemyśl kompozycję wypowiedzi - napisz sobie rodzaj krótkiego planu. Do tego typu prac nie jest potrzebny zbyt rozbudowany wstęp.

6)    Wyciągnij wnioski pod kątem tematu.

7)    Zostaw sobie czas na przeczytanie całej swojej pracy, sprawdź styl, ortografię, interpunkcję. Widać z tego, że konieczna jest znajomość wszystkich lektur!

Egzamin pisemny na poziomie rozszerzonym

1)    Tu tematy to przede wszystkim analiza i interpretacja wiersza nieznanego na ogół abiturientom z programu szkolnego, jednak autor najczęściej jest znany z zajęć szkolnych lub też z programu szkolnego ma się wiadomości o epoce czy o ugrupowaniu artystycznym, do którego poeta należy. Może być też analiza i interpretacja prozy, np. niewielkiego opowiadania.

Interpretacja to odczytanie sensu, głównej myśli, przesłania, idei utworu; analiza to wskazanie na wszystkie środki formalne i ich funkcje.

2)    Inny typ tematu to analiza porównawcza dwóch wierszy lub dwóch fragmentów prozy, także dramatu, z czego najczęściej jeden nie jest znany z programu szkolnego.

Przykładowe tematy:

Dwa obrazy śmierci. Porównaj sposoby ich przedstawienia we fragmencie „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" i w wierszu Stanisława Koraba Brzozowskiego „O, przyjdź!".

Porównaj antyczną i współczesną wizję tragizmu oraz kreacje bohaterów, interpretując wskazane fragmenty „Króla Edypa" Sofoklesa i „Kartoteki" Tadeusza Różewicza.

3)    Te tematy zwykle dotyczą nie tylko poziomu treści (idei), ale także struktury artystycznej, cech języka i stylu. Przykłady tego typu tematów:

Zinterpretuj utwór pt. „Gad", zwracając uwagę na Leśmianowskie gry z konwencją i tradycją Dwa sposoby kreacji narratora, dwa języki narracji powieści historycznej okresu pozytywizmu. Analiza i interpretacja porównawcza fragmentów wstępnych rozdziałów „Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza i „Faraona" Bolesława Prusa. Weź pod uwagę także kontekst teoretycznoliteracki.