3702671661

RECENZJE

GRYCZ JÓZEF:    BIBLIOTEKARSTWO PRAKTYCZNE

W ZARYSIE. PODRĘCZNIK 1 PORADNIK. (Warsaw). Spółdzielnia Wydawnicza «Czytelnik» 1945. (Drukarnia Narodowa w Krakowie). 8". Str. 232.

Dzieło dra Grycza jest realizacją od szeregu lat formułowanego postulatu: posiadania nowego i — sit venia verbo — nowoczesnego podręcznika, t. zn. uwzględniającego zarówno dorobek obcej myśli bibliotekarskiej, jak też dostosowanego do aktualnych potrzeb bibliotekarstwa polskiego.

Historia tego zagadnienia nakazuje przypomnieć, iż posiadaliśmy szereg publikacyj, poświęconych poszczególnym typom bibliotek. Cytuję przykładowo — dla bibliotek powszechnych: F. Czerwijowskiego Bibliotekarza (1912), Biblioteki powszechne (1919) oraz w postaci powielonego maszynopisu przez Instytut Oświaty- Pracowniczej wydany Kurs bibliotekarstwa (seria skryptów, 1938); dla bibliotek szkolnych: J. Bornsteinowej Jak urzędzie bibliotekę szkolną i domową (1927), J. Filipkowskiej-Szemplińskiej Organizację bibliotek szkolnych (1930), P. Tłuczka Prowadzenie biblioteki szkolnej (1930); najobszerniejszy przez bibliotekarzy innych bibliotek używany Podręcznik bibliotekarski dla kierowników bibliotek wojskowych M. Łodyńskiego (1929) oraz wszechstronnie rzecz ujmujący spolszczony Praktyczny podręcznik bibliotekarza L. Crozeta (1938).'

Osobnej wzmianki wymagają koncepcje teoretyczne, schematy programowe, że tu wymienię: A. Birkenmayera Esęuisse ru plan d'un mamiel de bibliotheconomie scientijięue (T924), Projekt planu podręcznika bibliotekarskiego, opracowany przez Komisję Wydawniczą ZBP (Przegl. Bibliot. 1935, s. 90—91), wreszcie z inspiracji tejże Komisji opublikowaną Analizę obcych podręczników bibliotekarskich niżej podpisanej (Przegl. Bibliot. 1935, s. 75—91).

Przypomnienie tych faktów pozwala zsumować nasze przedwojenne osiągnięcia i poczynania na tym polu. Ułatwi to przy syntetycznej ocenie końcowej wyznaczenie właściwego miejsca Podręcznikowi dra Grycza.

O koncepcji Podręcznika i jego realizacji mówi przedmowa. Rozpoczęty w listopadzie 1942, ukończony w murach Biblioteki Narodowej we wrześniu 1944, bez pomocy kontrolnej notat i wypisów, owocu 25 lat pracy, zaginionych w czasie wojny, przeznaczony jest nie tyle dla bibliotekarzy fachowców, ile dla tych, co w zrozumieniu potrzeb powojennej odbudowy polskich bibliotek oświatowych i naukowych — staną do tej pracy bez przygotowania. «Nie daje on całokształtu wiedzy bibiotekarskiej, nie wdaje się" w teorię, lecz omawia -zagadnienia biblioteczne tylko w takich granicach i w takim stopniu, z jakimi ci