3725451510

i spektroskopii poszerzenia dopplerowskiego. Wykorzystano również wiązkę powolnych pozytonów i koincydencyjną spektroskopię poszerzenia dopplerowskiego. Pozwoliło to przeprowadzić badania warstwy wierzchniej w całym zakresie głębokości, która w przypadku czystego aluminium poddanego tarciu może sięgać nawet kilkuset mikrometrów, jak również zbadać warstwę przypowierzchniową do głębokości kilku mikrometrów. Starano się znaleźć związek miedzy obrazem warstwy wierzchniej otrzymanym za pomocą spektroskopii anihilacji pozytonów a innymi jej własnościami oraz zużyciem.

Szczegółowe cele pracy:

^ Sprawdzenie, czy zmiany charakterystyk anihilacyjnych w aluminium i stopach tego metalu mogą służyć do określenia rodzaju i/lub zmian koncentracji defektów w warstwie wierzchniej powstałych w procesie tarcia lub w wyniku innych modyfikacji powierzchni próbek.

>    Przeprowadzenie pomiarów anihilacji pozytonów w warstwie wierzchniej nie tylko dla układu modelowego, jakim jest pozbawione defektów, wygrzane aluminium wysokiej czystości, lecz przede wszystkim dla technicznych stopów tego metalu, które mają zastosowania praktyczne, a ich skomplikowana mikrostruktura związana zarówno ze składem chemicznym jak i procesem utwardzania wydzieleniowego może być przeszkodą w interpretacji otrzymanych wyników

i* Porównanie zależności odzwierciedlających profile defektów otrzymanych w warstwie wierzchniej dla próbek poddanych tarciu, ściskaniu, piaskowaniu lub wciskaniu kulistego wgłębnika.

>    Powiązanie otrzymanych zależności czasów życia pozytonów lub wartości parametru S z innymi wielkościami charakteryzującymi warstwę wierzchnią standardowo stosowanymi w tego typu badaniach, takimi jak mikrotwardość, wartość odkształcenia przy ścinaniu poniżej powierzchni lub wielkość krystalitów otrzymana z pomiarów za pomocą dyfrakcji promieniowania X, porównanie z obrazami przekrojów poprzecznych warstwy wierzchniej otrzymanymi za pomocą skaningowej mikroskopii elektronowej SEM lub wartościami naprężeń otrzymanymi w wyniku obliczeń teoretycznych.

^ Zastosowanie bardziej zaawansowanych technik pomiarowych takich jak koincydencyjna spektroskopia poszerzenia dopplerowskiego do badań próbek stopów i kompozytów na osnowie stopów aluminium poddanych tarciu i sprawdzenie, czy

9