Koszt wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół kosztów poniesionych przez organizację za okres budowy, przystosowania i ulepszenia do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:
- nie podlegający odliczeniu podatek VAT oraz podatek akcyzowy,
- koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszone o przychody z tego tytułu.
Wartość godziwa jest to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami.
Cena (wartość) sprzedaży netto składnika aktywów to możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena sprzedaży, bez podatku VAT i podatku akcyzowego, pomniejszona o rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składników do sprzedaży i dokonania tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową. Jeżeli nie ma możliwości ustalenia ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.
Wybór metod ewidencji poszczególnych aktywów i pasywów leży po stronie organizacji. Nie ma uniwersalnych systemów ewidencji aktywów i pasywów. Trzeba określić je z uwzględnieniem specyfiki działalności danej organizacji.
1. Ogólne zasady sporządzania bilansu
Bilans sporządza się w języku polskim w walucie polskiej. Dane liczbowe można wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy złotych, jeżeli nie zniekształca to obrazu jednostki gospodarczej zawartego w bilansie (art. 45, ust. 5 ustawy). Każdy bilans powinien zawierać szereg elementów, które obejmują:
• dokładne określenie organizacji, dla której został on sporządzony,
• wyszczególnienie przewidzianych w ustawie pozycji, grup i wartości aktywów oraz pasywów,
• łączną sumę bilansową - aktywów i pasywów,
• datę, na którą bilans został sporządzony (moment bilansowy),
• podpisy osób odpowiedzialnych za rzetelne i prawidłowe sporządzenie bilansu (podpisy kierownika jednostki i głównego księgowego).
Do podstawowych zasad sporządzania bilansu należy zaliczyć:
1. Zasadę równowagi bilansowej zgodnie, z którą ogólna kwota aktywów musi być równa łącznej sumie pasywów.
2. Zasadę segregacji, według której elementy majątku należy zakwalifikować do właściwej grupy i podgrupy bilansu, przy czym aktywa ujmuje się według rosnącego stopnia płynności, natomiast pasywa według rosnącego stopnia wymagalności (art. 46 ustawy oraz załącznik nr 1 ustawy).
3. Zasadę dnia bilansowego - bilans zawsze sporządza się na określony dzień (art. 3 ust. 1 pkt 10 oraz art. 45 ust. 1 ustawy).
4. Zasadę ciągłości - bilans zamknięcia minionego okresu jest bilansem otwarcia na okres następny (art. 5 ust. 1 ustawy).
18
Opracowanie: Jacek Paluch