4053063771

zasadę prewencji - polegającą na obowiązku rozważenia potencjalnych skutków danego działania przed jego podjęciem i wyciągniecie stąd odpowiednich wniosków. Zasada ta jest podstawą wszelkich działań na rzecz ochrony środowiska i mniej lub bardziej wyraźnie jest ona sformułowana w większości systemów prawnych ochrony środowiska na świecie. Najbardziej dobitnym wyrazem realizacji tej zasady są postanowienia dotyczące postępowania przy ocenie oddziaływania na środowisko, która jest niezbędnym dokumentem przy realizacji konkretnych przedsięwzięć inwestycyjnych, jak i planów, programów, polityk i innych dokumentów strategicznych. Zasada ta występuje w aktach prawnych UE, a także w prawie polskim (art. 6 ust. 1 ustawy POS).

zasadę przezorności - polegającą na obowiązku podjęcia działań zapobiegawczych w każdym przypadku, o ile nie został dowiedziony brak negatywnych oddziaływań na środowisko. Wskazanie tego braku jest obowiązkiem podmiotu, który zamierza podjąć taka działalność. Dopóki nie istnieją przekonujące dowody o braku negatywnego oddziaływania w tym zakresie, na podmiot mogą zostać nałożone różnego rodzaju obowiązki, np. nakaz odizolowania działalności lub jej produktów od środowiska, nakaz specjalnego znakowania produktów itp. (jako przykład może posłużyć wprowadzanie na rynek GMO). Zasada ta występuje w aktach prawnych UE oraz w prawie polskim (art. 6 ust. 2 ustawy POS).

zasadę „zanieczyszczający płaci” - zasada ta stanowi obok zasady przezorności podstawę działań na rzecz ochrony środowiska. Jest ona wykorzystywana w większości systemów prawnych ochrony środowiska na całym świecie. Przy jej realizacji najważniejsze są dwa elementy: w przypadku czynu dokonanego (tzn. spowodowania zanieczyszczenia) podmiot za nie odpowiedzialny ponosi koszty usunięcia skutków, natomiast w przypadku potencjalnego zanieczyszczenia podmiot ponosi koszty zapobiegania zanieczyszczeniu (opłaty środowiskowe). Zasada ta występuje zarówno w prawie wspólnotowym, jak i w prawie polskim (art. 7 ustawy POŚ).

zasadę uspołeczniania - zasada sformułowana w Deklaracji z Rio zawiera w sobie trzy elementy:

•    prawo dostępu do informacji o środowisku,

•    prawo udziału społeczeństwa w sprawach dotyczących środowiska,

•    prawo dostępu do wymiaru sprawiedliwości w przypadku naruszania powyższych praw.

22