4053063258

Pielęgniarstwo

skiePZWL.t

wyraźnie uświadamiać, aby wiedzieć, do jakich błędów ma pewne ^{1 2 3} skłonności i podejmować starania

Sabrina Wąsowska, Magdalena Wójcik, Kaja Wójcik, Lidia Wyszyńska Studenckie Kolo Naukowe Pielęgniarstwa Internistycznego Akademii Medycznej we Wrocławiu.

CZYNNIKI RYZYKA A WYSTĘPOWANIE ŻYLAKÓW PODUDZI WŚRÓD KOBIET I MĘŻCZYZN W POSZCZEGÓLNYCH GRUPACH WIEKOWYCH

Opierając się na znajomości czynników ryzyka, objawów oraz profilaktyki powstawania żylaków podudzi postanowiłyśmy dokonać możliwie szerokiej, przekrojowej analizy zjawiska.

By ocenić czynniki ryzyka, które predysponują do występowania żylaków podudzi posłużono się ankieta własnego autorstwa zawierającą pytania, które dotyczą stylu życia, rodzinnego występowania chorób układu krwionośnego oraz stosowanej profilaktyki w zakresie powstawania żylaków podudzi. Ankieta została przeprowadzona wśród wybranych losowo 91 osób - 25 mężczyzn i 67 kobiet. Ankietowanych podzielono na trzy grupy wiekowe 20-30 lat, 31-50,51 i więcej. Badanie polegało na przeprowadzeniu wywiadu i naniesieniu na ankiety odpowiedzi respondentów. Wszyscy zostali poinformowani o celu badania i wyrazili świadomą zgodę na udział w nim. Ankieta była realizowana pod kątem trzech płaszczyzn: czynników ryzyka występowania żylaków podudzi, symptomów zwiastujących chorobę oraz profilaktyki.

Analiza ankiet pozwoliła ocenić, które z czynników najczęściej predysponują do powstawania żylaków podudzi w poszczególnych grupach wiekowych.

W części dotyczącej czynników ryzyka powstawania żylaków ankietowa-ni odpowiadali w następujący sposób:

Na pytanie jak często pan/pani pije alkohol najczęściej zaznaczaną odpowiedzią było „rzadziej niż raz na tydzień" - 64,84%. Jedynie 3,3% ankietowanych odpowiedziało „codziennie" - w tym 2,2% w przedziale wiekowym 31-50 lat oraz 1,1% w wieku 20-30 lat, w grupie wiekowej powyżej 50 roku życia żadna osoba nie zaznaczyła takiej odpowiedzi.

W pytaniu o palenie tytoniu 37,36%

„sporadycznie" - 46,15%.

W części dotyczącej symptomaty-ki odpowiedzi przedstawiały się następująco:

Na pytanie czy odczuwa pan/pani tępe bóle kończyn dolnych po dłuższym okresie stania/siedzenia - 47,25% osób odpowiedziało „czasem/spora-dycznie” w tym - 30,77% w wieku 20--30 lat, 31-50 lat - 69,77% i 51 lat i więcej-22,73%. Najrzadziej udzielana odpowiedz - ..zawsze - zaledwie - 4,4% ankietowanych.

Kolejne pytanie dotyczące obrzęków kończyn dolnych wykazało, że 48,35% ankietowanych nic miewa takich dolegliwości. Odpowiedzi potwierdzające ich ciągle występowanie udzieliło 4,4% ankietowanych.

Drętwienie kończyn dolnych tylko po długim siedzeniu odczuwało - 29,67%. Natomiast - 4,4% uskarżało się na drętwienie nawet po krótkim

Uczucie ciężkości nóg nie występowało u 46,15% ankietowanych, natomiast 2,2% miewało je zwłaszcza rano po wstaniu z łóżka. Skurcze łydek pojawiały się wśród respondentów sporadycznie oraz rzadziej niż raz w tygodniu-43,96%.

Wśród ankietowanych na dolegliwości związane z zespołem niespokojnych nóg uskarża się 27,47%. Świąd skóry podudzi odczuwało - 14,30%. Wyprysk żylakowy zauważało u siebie 9,9% ankietowanych. 41,76% respondentów zgłaszało widoczne przez skórę niebiesko - sine zabarwienie żyl o poszerzonym, krętym przebiegu.

Profilaktyka żylaków.

Ocenie poddano poziom wiedzy respondentów na temat sposobów zapobiegania żylakom podudzi. Wśród metod zapobiegania ankietowani wymieniali kolejno: pływanie - 53,85%, chodzenie - 56,04% w grupie wiekowej -20-30 lat - 57,69%, 31-50 lat - 60,47%, 51 i więcej lat-45.45%.

62,64% respondentów miało świadomość niekorzystnego wpływu pozycji siedzącej. Podczas pobytu w pracy oraz w domu, w ramach profilaktyki ankietowani praktykują: wykonywanie stopami ruchów okrężnych -20,88%, leżenie z nogami powyżej poziomu serca - 24,07%, stąpanie z nogi na nogę - 20,98% osób z grupy wiekowej 31-50 lat.

75,82% respondentów ma świadomość, że zwiększenie aktywności fizycznej zmniejsza ryzyko występowania żylaków podudzi. Spośród grupy badanych tylko 6,6%jeździ na rowerze raz w tygodniu 31-50 lat - 9,30%, 51 i więcej lat - 9,09%. Rzadziej niż raz na miesiąc na rowerze jeździ 52,75% ogółu. 72,53% ankietowanych zdaje sobie sprawę, że należy unikać długotrwałego wysiłku aby nie obciążać dodatkowo kończyn dolnych.

Istnieje wiele badań i publikacji mówiących o czynnikach ryzyka występowania żylaków podudzi. Wyniki podkreślają występowanie czynników ryzyka, które predysponują do pojawiania się w przyszłości choroby, jaką są żylaki. Do najważniejszych z nich należą siedzący tryb życia lub praca związana z długotrwałym staniem, sposób siedzenia, nadwaga, palenie tytoniu.

8(226)2010

1

co w tym 30,77% w wieku 20-30 lat, 39,53% w wieku, 31-50 lat i 40,91% w ostatniej grupie wiekowej. W grupie 20-30 lat ankietowani średnio wypalają 15 papierosów dziennie i palą średnio przez okres 4,9 lat, w grupie 31-50 lat -17,12 sztuk i palą średnio przez okres 19 lat, natomiast w grupie wiekowej 51

2

   powyżej 13,9 sztuk - przez 27 lat.

Spośród ankietowanych 37,36% wykonywało pracę stojącą. Średni czas przepracowany w tej pozycji to dla grupy wiekowej 20-30 lat to 7 godzin, 31--50 lat również 7 godzin i 51 i więcej lat-8 godzin.

Ankietowani korzystają z promieni słonecznych, na słońcu przebywają opalając się tylko latem mniej niż

3

   godziny - 24,17%. 68,13% ankietowanych nic korzysta z sauny lub korzysta z niej rzadziej niż raz w miesiącu w tym 69,23% w wieku 20-30 lat, 72,09% w wieku 31-50 lat i w wieku 50 i więcej-59,09%.

Rodzinne występowanie chorób to najczęściej choroby serca - 40,66% ankietowanych. Najczęściej występującą wartością ciśnienia tętniczego krwi było 120-129/80-84 mmHg - (40,66%).

Na pytanie czy podczas siedzenia często zakłada pan/ pani nogę na nogę ankietowani najczęściej odpowiadali -