4307685855

Łączenie teorii i praktyki w kształceniu studentów edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej

5.    umiejętnie komunikuje się przy użyciu różnych technik, zarówno z osobami będącymi podmiotami działalności pedagogicznej, jak i z innymi osobami współdziałającymi

w procesie dydaktyczno-wychowawczym oraz specjalistami w spomagającymi ten proces;

6.    charakteiyzuje się wrażliwością etyczną, empatią, otwartością, refleksyjnością oraz postawami prospołecznymi i poczuciem odpowiedzialności;

7.    jest praktycznie przygotowany do realizowania zadań zawodowych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) wynikających z roli nauczyciela⁷.

W Rozporządzeniu określono również moduły kształcenia dotyczące przygotowania przyszłego nauczyciela do prowadzenia zajęć w zakresie merytorycznym, psychologiczno-pedagogicznym i dydaktycznym a także przedstawiono cele i zadania praktyk pedagogicznych.

W wyżej wymienionych ogólnych standardach kształcenia określone są pewne kompetencje jakimi powinien charakteryzować się nauczy ciel-absolwent uczelni pedagogicznej. Nasuwa się jednak pytanie: Czy'jest to zamknięta lista kompetencji? Refleksje nad niezbędnymi kompetencjami nauczyciela -jak uważa K. Denek^{1 2 3} - trzeba zwrócić ku możliwej do przewidzenia preferowanej przyszłości, a dadzą się one sprowadzić do koniecznych kompetencji: interpretacyjnych, auto kreacyjnych i realizacyjnych. Kompetencje realizacyjne to umiejętność dobom środków i tworzenia warunków sprzyjających realizacji celów. Są one pomocne w tworzeniu takich warunków działania, jakich wymaga metoda którą się posługujemy. Każda metoda stawia określone wymagania realizacyjne, a jej skuteczność zależy również od tego. czy' uda się te wymagania spełnić. Umiejętności realizacyjne to również wykorzystanie wiedzy' pedagogicznej i ogólnej do prowokowania dzieci do uczenia się, edukacyjne wykorzystanie różnych rodzajów aktywności dzieci organizowanych na różnych jej poziomach, podejmowanie decyzji o miejscu i czasie aktywności wspólnej i indywidualnej, wprowadzanie do działania treści programowych zgodnie z przewidywaniem''. Kompetencje te są najczęściej uznawane za kompetencje zawodowe, natomiast kompetencje interpretacyjne i autokreacyjne postrzegane są jako kompetencje osobowe. Wobec potrzeb zmieniającego się świata i problemów edukacyjnych, kompetencje interpretacyjne i autokreacyjne pozwalają definiować sytuacje edukacyjne. K. Dymek-Balce-rek uważa, że “ Zdefiniować sytuacje to tyle co zrozumieć ucznia, zrozumieć siebie oraz zrozumieć sens powiązania jakie dokonuje się między tymi dw oma osobami'’"’.

W celu wspomagania rozwoju kompetencji interpretacyjnych i autokreacyjnych niezbędne jest rozwijanie umiejętności twórczych i empatii. Odnośnie kwalifikacji nauczycielskich H. Kwiatkowska wysuwa tezę o “niedomkniętości kwalifikacji nauczycieli’" i uzasadniają wskazując, że w profesjach o złożonej strukturze pracy, niestandardowych w arunkach jej realizacji, praktyczne działanie nie jest

15

1

   K. Denek, Kształcenie i doskonalenie nauczyciela w kontekście rozwoju jego twórczości, [w:] S. Juszczyk (red). Twórczy rozwój nauczyciela, Warszawa, 1996.

2

   T. Grabowska, Quo vadis nauczycielu? O godny wizerunek współczesnego nauczyciela w drodze do doskonałości, [w:] K. Denek, A. Kamińska, W. Łukaszczyk, P. Oleśniewicz (red), Edukacja Jutra. Uczeń i nauczyciel jako główne podmioty edukacji jutra, Sosnowiec 2012.

3

   K. Dymek-Balcerek, Kompetencje pedagogiczne nauczyciela, [w:] F. Szlosek (red), Drogi i bezdroża kształcenia nauczycieli w Polsce, Radom 1995, s. 91.