12
Według filozofii lean „najważniejszym bodźcem dla doskonałości jest przejrzystość. W odchudzonym systemie wszyscy „mogą wszystko widzieć, a więc bardzo łatwo można odkryć lepsze sposoby tworzenia wartości. Co więcej, informacje są natychmiast przekazywane pracownikom wprowadzającym ulepszenia jest to kluczowa cecha odchudzonej pracy i ogromna zachęta do kontynuowania wysiłków mających na celu doskonalenie”24. Nawet, jeśli te założenia są nierealne i utopijne, podkreślana jest droga dochodzenia do idealnej kultury pracy. Zdaniem Mikę’a Rother25, osiągnięcie stanu idealnego nie jest możliwe, jednak ważne jest traktowanie tego jako wyznacznika kierunku: „nie spędzamy czasu, dyskutując, czy da się to osiągnąć, czy nie. Spędzamy za to dużo czasu, starając się do tego zbliżyć”26.
Reasumując, system lean dąży do stworzenia prostych i przejrzystych struktur organizacyjnych oraz spłaszczenia hierarchii, nadania najwyższego znaczenia zasobom ludzkim oraz osiągania doskonałości. Swoje cele uzyskuje, korzystając z szerokiej gamy narzędzi oraz opierając działania na eliminacji marnotrawstwa.
2. Zastosowanie narzędzi lean management w pomocy społecznej Kaizen, czyli zmiana na lepsze i metoda „5 W”, czyli „5 razy dlaczego?”
Koncepcja lean management jest oparta na szerszej filozofii kaizen, które oznacza zmianę na lepsze (jap. kai - zmiana, zen - dobry). Kaizen27 zakłada permanentne ulepszanie funkcjonowania instytucji, mające na celu skrócenie czasu realizacji usługi lub produkcji i redukcję kosztów, przy jednoczesnej poprawie jakości28. Zachodnie przedsiębiorstwa są najczęściej skupione na rezultatach, Japończycy kładą zaś nacisk na procesy. Przebieg myślenia w kaizen zorientowany jest dodatkowo na sposób zarządzania, a nie na ocenę ludzi ze względu na ich osiągnięcia.
Doskonalenie w kaizen odbywa się małymi krokami, w dłuższej perspektywie czasowej. W firmach zachodnich wprowadzenie „kosztownej i czasochłonnej, lecz widocznej inwestycji jest znacznie lepiej postrzegane, niż setki drobnych usprawnień, nawet, jeśli efekt inwestycji jest krótkotrwały. Inne jest podejście Japończyków, wśród których przeważa orientacja na procesy, a przez nie dopiero na wyniki. Widzą oni w drobnych zmianach, często niepocią-gających za sobą wydatków, znaczne źródło oszczędności zasobów organizacji”29. Podejście kaizen nie jest rewolucją, która burzy istniejący porządek i każe konstruować wszystko od nowa, ale „stanowi ewolucję istniejących rozwiązań, przez ich optymaliza-
24 J. P. Womack, D. T. Jones, Odchudzanie firm.. ,,op. at., s. 31.
25 Autor i współautor światowych bestsellerów z dziedziny lean management „Naucz się widzieć” oraz „Toyota Kata”.
26 Informacja z Portalu iean-.http-J/lean.org.plAang/pl/czymjest-prawdziwa-poinoc-ang-true-north, 15.05.2013.
27 Kaizen nie jest wyłącznie koncepcją zarządzania, ale również częścią kultury japońskiej, obecną w wielu aspektach życia, odnosi się nie tylko do pracy, ale również do filozofii i praktyk koncentrujących się na ulepszaniu życia osobistego.
28 Informacja z Portalu: http-//mfiles.pl/pl/index.php/Kaizen, 15.05.2013.
29 Informacja z Portalu Kaizen-EncyklopediaZarządzania: httpZ/mfiles.pl/pl/indexphpA<aizen, 15.05.2013.