socjologia (12)

głową może odgrywać dwie funkcje z jednej strony jest swego rodzaju wzmocnieniem i stanowi zachętę dla drugiej osoby do kontynuowania przekazywania komunikatu, z drugiej może oznaczać nie zgadzanie się z rozmówcą (seria kiwnięć głową) lub chęć zabrania głosu.

Rodzaje gestów:

•    emblematory - niewerbalne zastępniki określonych wyrazów, np. znak słuchawki oznaczający, że rozmawia przez telefon

•    afektatory - niewerbalne zachowania, które świadczą o odczuwanych emocjach bądź uczuciach, np. opuszczenie głowy może być oznaką wstydu lub onieśmielenia)

•    ilustratory - gesty pozwalające w sposób plastyczny podkreślić daną wypowiedź, np. podczas opisu małego dziecka gestykulujemy w charakterystyczny sposób, aby podkreślić małe rączki

•    regulatory - gesty, które służą synchronizacji przebiegu wymiany zdań, np. skinienie głowy oznaczające akceptację

•    adaptatory - gesty, które mogą posłużyć jako zaspokojenie pewnych potrzeb, np. obgryzanie paznokci podczas odczuwanego zdenerwowania

Można przytoczyć tu pewną ciekawostkę - otóż przeprowadzone badania wykazały, że w przypadku, gdy jednostka opowiada o swoich wewnętrznych stanach i przeżyciach, to najczęściej dotyka lewej strony swojego ciała, natomiast, gdy czuje niepewność związaną z nawiązaniem kontaktu z nieznaną wcześniej osobą, to najczęściej dotyka prawej strony ciała.

Określona pozycja ciała, jaką zajmujemy podczas rozmowy, może być wyrazem naszego samopoczucia. Nasza postawa może wyrażać nasze napięcie psychiczne, które ujawnia się poprzez znaki statyczne (np. zaciśnięte dłonie, ściśle złączone stopy) lub poprzez znaki kinezyczne (np. kręcenie głową, nerwowa gestykulacja). Przyjmowana przez nas postawa ciała wyraża także nasz stosunek do rozmówcy - np. przejawem naszej sympatii i życzliwości jest postawa umożliwiająca kontakt wzrokowy.

W zachowaniach przestrzennych mamy do czynienie z czterema strefami, które występują podczas kontaktów z innymi ludźmi. Są to:

•    strefa intymna (0 - 45 cm)

•    strefa osobista (45 - 120cm)

•    strefa społeczna (120 - 360cm)

•    strefa publiczna (360 - 600cm)

Bliskość przestrzenna jest wyznacznikiem sympatii i życzliwości - jeżeli jesteśmy z kimś w bliskich relacjach, to dystans pomiędzy nami, a tym kimś jest niewielki.

Funkcje komunikacji niewerbalnej:

a)    funkcja informacyjna: komunikacja niewerbalna jest istotnym źródłem wiedzy i informacji. Dzięki niej można dowiedzieć się o samopoczuciu rozmówcy, jego pewności siebie, stanie uczuciowo - emocjonalnym, a także postawie wobec drugiej osoby. Zapoznanie się z ta wiedzą umożliwia lepiej i skuteczniej panować nad przebiegiem procesu komunikacji. Wszelkie sygnały niewerbalne są niezwykle istotne również dlatego, że często bywają nieuświadomione, a danej osobie trudno jest nad nimi zapanować.

b)    wspieranie wypowiedzi słownej: Za pomocą komunikacji niewerbalnej jednostka może "dopowiedzieć" komunikat przekazywany przy użyciu słów. Dzięki temu następuje pełniejsze zrozumienie wypowiedzi. Wspieranie komunikatu słownego przybiera kilka form: powtarzanie komunikatu słownego - jest stosowane w celu objaśnienia lub podkreślenia wypowiedzi słownej, np. wskazywanie drogi nie tylko poprzez mowę, ale także poprzez gesty