4597124146

który doskonale nadaje się dla celów dydaktycznych. Brak może jedynie autografu uniwersalnego w rodzaju A-5, jednakże wymienione instrumenty stanowią wystarczającą bazę dla szkolenia studentów.

Specjalnym zagadnieniem, któremu chciałbym poświęcić więcej uwagi — to prace dyplomowe. Mile zaskoczyła mnie forma zewnętrzna oglądanych prac oraz ich ogólny poziom. Pokazano mi wszystkie prace dyplomowe z fotogrametrii opracowane w bieżącym rrku.

Na wykonanie pracy dyplomowej przebaczony jest okres 6 tygodni, to jest 36 dni. Terminy rozpoczęcia i zakończenia prac są ściśle p-zestrzegare Dyplomant otrzymuje temat pracy wraz z wvkazem podpunktów i czynności, któie powinien wykonać. Pracami dyplomowymi kierują konsultanci, którzy czuwają nad wykonaniem 2 do 4 prac. W zvstkie prace związane z pracą dyplomową studenci wykonują na uczelni — prowadzą dziennik załączany do pracy dyplomowej, w którym notują czas poświęcony na poszczególne etapy pracy. Wachlarz tematów jest bardzo szeroki od ogólnych tematów do konkretnych praktycznych opracowań. Na przykład z fotogrametrii naziemnej: temat jednej z prac dotyczył pomiaru fotogrametrycznego pewnego zabytku archi tekton^!czr.cgo — z wykonaniem tej pracy łączył s ę wiec pomiar geodezyjny, zdiec a naziemne. w wyniku czego opracowano plan sytuacyjno-wyso-kościowy na sterecautografie oraz wykonano opracowanie poszczególnych fasad.

Druga z prac fotogrametrii naziemnej dotyczyła fotogrametrycznego pomiaru starego kamieniołomu, w celu sporządzenia planu sytuacvjnc-wysokościowego w skali 1 :5' 0 z warstwicami 2-metrowymi. Należy nadmienić, że ob”dwie wymienione prace będą prsktyoznće wykorzystane: jedna dla prac konserwatorskich., a druga dla prac związanych z budową stadionu sportowego, przy którym stary kamieniołom zostanie wykorzystany jako naturalny amfiteatr.

Z tematów prac dyplomowych z fotogrametrii lotniczej wymienić należy: opracowanie fotoDlanu strefowego metodą maskowania, skali 1 :10 000: opracowanie części arkusza ma.pv w skali 1 :10f00 metoda zróżnicowaną: wykonanie różnymi sposobami zagęszczenia kameralnego dia skali 1 : 100 000. a mianowicie: metoda tr angulacji radialnej a^artycznei, metoda foto⁴rianculaci? graficznej, metodą fotopoligonometrii i meodą T-triangulacji.

Na multipleksie wykonano ciekawą pracę mającą na celu ustalenie przydatności tego instrumentu dla opracowań w skalach dużych. Jako przedmiot zdjęcia użyto plastyczny model terenu, przy czym opracowanie wykonano w dwóch wariantach — jedno przy zastosowaniu projektorów z kamerami normalnokątnymi, a drug^:e przy zastosowaniu projektorów z kamerami szerokokątnymi. Nie wszystkie jednak tematy związane były z opracowaniami instrumentalnymi i tak na przykład: jeden z tematów obe mował analizę ekonomiczna opracowania mapy w skali 3 : 10 00\ inny natomiast dotyczvł opracowania, na podstawie danych archiwalnych służby hydrologlczno-meteoro-loeo7nej map przeglądowych, z któi*vch wvnikałvbv najodpowiedniejsze dni do nalotów fotogrametrycznych w poszczególnych regonach. Praca ta, wynikiem której był-) sporządzenie kilku map przeglądowych, podających okresy zalegania śniegu, okresy deszczowe, dni pochmurne, dni bezchmurne i ostatnie najkorzystniejsze dni i godziny dla wykonywania zdjęć, oddaje już usługi praktyczne przy wykonywaniu zdjęć.

Wykończenie prac jest bardzo staranne, a forma zewnętrzna bardzo estetyczna. Szata zewnętrzna wszystkich prac. jak i teczek z załącznikami jest jednakowa — bowiem oprawa prac oraz druk stron tytułowych wykonywany jest w pracowni drukarsko-introligatorskiej Katedry Geodezji.

W Fotogrametrycznym Laboratorium Naukowym prowadzone są prace naukowo-badawcze związane z zadaniami

Urzędu Geodezji I Kartografii oraz zadaniami stawianymi fotogrametrii przez gospodarkę narodową. Jednym z ostatnich tematów opracowanych przez inż. E. Adlera w tym laboratorium było zagadnienie sygnalizacji osnów geodezyjnych i fotogrametrycznych. W pracy tej bardzo wnikliwie zanalizowano kształt, wielkość i barwę sygnałów, w zależności od skali zdjęcia, charakteru terenu oraz w zależności od użytego materiału negatywowego. Ponadto badaniom poddano różne materiały, z których należałoby sporządzać znaki sygnalizacyjne. Materiał taki powinien być odporny na działanie czynników atmosferycznych, lekki, a jednocześnie tani i łatwo dostępny na rynku. Wyniki tej ciekawej pracy będą niedługo opublikowane i jestem pewny, że będą również bardzo cenne i przydatne dla naszych opracowań fotogrametrycznych. Nie ujawniając bliższych szczegółów, przytoczę tylko jedną daną, a mianowicie, że waga 203 sygnałów, wykonanych z proponowanego przez Autora materiału, wynosi 4 kg.

Frace publikowane są w specjalnych zeszytach naukowych ukazujących się pod tytułem: „Referaty i prace — Fotogrametrycznego Laboratorium Naukowego i Katedry Geodezji — Słowackiej Wyższej Szkoły Technicznej w Bratysław e’\ Wydawcą tych zeszytów naukowych je;t Fotogrametryczne Laboratorium Naukowe, a druk ich wykonywany jest w laboratorium reprodukcyjnym Katedry Geodezji. W roku 1953 ukazało się 5 zeszytów, w których opublikowano następujące prace:

Zeszyt 1. Prof. dr Inż. P. Cal — Wpływ zdjęć lotn^!czych i założeń nalotów na ekonomiczność opracowań fotogrametrycznych.

Zeszyt 2. Int. W. Kratki — Wpływ błędów systematycznych przy opracowaniach na fotogrametrycznych przyrządach uniwersalnych. — Int. J. Petrasz — Analiza dokładności opracowań fotogrametrycznych zdjęć naziemnych na stereoautografie.

Zeszyt 3. Int. O. Mich Icz k — Określenie dokładności pomiarów przy konstrukcjach budowlanych. — Int. D. Pisz — Prace geodezyjne przy wznoszeniu budowli z elementów prefabrykowanych.

Zeszyt 4. Int. R. Kudelasek — Nowe kierunki w konstrukcji fotogrametrycznych przyrządów uniwersalnych — Inż. E. Adler — Problemy fotogrametrii lotniczej. — Int. V. Gregor — Metody l wvn'kl nerotrlangulacjl.

Zeszyt 3. Int. J. Horlczka — Tablice do obliczania ciągów poligonowych.

Zasadniczym zadaniem pracowników Fotogrametrycznego Laboratorium Naukowego jest praca naukowo-badawcza: ponadto prowadzą oni również zajęcia dydaktyczne z fotogrametrii na specjalnościach niefotogrametrycznych.

W czasie rozmowy poruszyliśmy również szereg innvch tematów n?e związanych bazpcśrednio z Zakładem Fotogrametrii, lecz ogólnie z opracowaniami fotogrametrycznymi. Z ciekawostek można wymienić, że dla opracowań metoda kombinowaną, montuje sie fotoplany w skali większej od skali opracowania oraz, że topograf pracuje na reprodukcjach fotograficznych, a nie cjanotypowych. Osnowy fotogrametryczne i geodezyjne z reguły sygnalhtuje się przed nalotem. W opracowaniach stercometrycznvch sytuacje opracowuje się tvlko na podstawie odczytania kameralnego. a nie na podstawie uprzedniego odczytania pniowego zdjęć lotniczych.

Na podkreślenie zasługuje również bardzo bliski kontakt i współuraca pomiędzy pracownikami Katedry i La-borator^łum Fotogrametrycznego a miejscowym Urzędem Geodezji i Kartografii. Niektóre prace dyplomowe wykonywane są na materiałach dostarczonych przez Urząd.

To chyba tyle spostrzeżeń i uwag z tej miłej wizvty, z której wyniosłem serdeczne i miłe wspomnienia i prz.c-konanie o rzetelnej, pełnowartościowej i na wysokim poziomie stojącej pracy w Zakładzie Fotogrametrii i Fotogrametrycznym Laboratorium Naukowym. Na zakończenie pragnę złożyć jeszcze raz serdeczne podziękowanie prof. prof.: Saloni i Miinnichowi oraz inżynierom: Adlerowi i Petraszowi za miłe przyjęcie oraz za czas, jaki poświęcili niespodziewanemu gościowi z Polski.

A. Linsenbarth

WSPÓŁPRACA PTF NA TERENIE MIĘDZYNARODOWYM

Polskie Towarzystwo Fotogrametryczne w ramach współpracy naukowej na terenie międzynarodowym, przyjęło zobowiązanie wykonania trzech zadań (= eksperymentów) badawczych na orzekanych z Międzynarodowego Towarzystwa Fotogrametrycznego materiałach fotogrametrycznych z kanadyjskiego pola doświadczalnego w Renfrew.

Zadania te zostały, bądź też zostaną wykonane siłami krajowymi, zatrudnionymi w różnych instytucjach.

Jedno z tych zadań zostało wykonane w IGiK na autografie Wilda A8 i polegało na opracowaniu sytuacyjno-wy-sokościowym fragmentu mapy 1:25 000 z jednej pary zdjęć lotniczych, wykonanych w skali 1:50 000 (przy j = 152,38 mm

464