Ewa Piotrowska, Renata Zając
Komputerowe bazy danych jako źródło informacji istnieją na świecie już od ponad 30 lat. Obecnie ze względu na popularność inłemetu coraz częściej są one umieszczane na stronach IVIVW bibliotek, aby zapewnić dostęp do nich szerszemu gronu zainteresowanych
Bazy danych są zbiorami uporządkowanych, powiązanych ze sobą tematycznie danych o określonej strukturze wraz z systemem zarządzania, czyli zasadami dopisywania, porządkowania i wyszukiwania informacji. Przykładami baz danych są katalogi bibliotek, książki telefoniczne, składy osobowe pracowników różnych instytucji. Do zalet elektronicznych baz danych można zaliczyć m.in. szybkość przetwarzania danych i wyszukiwania zgromadzonych informacji, oszczędność miejsca i czasu tworzenia bazy, poprawę bezpieczeństwa przechowywania danych.
Od kilku lat polska Biblioteka Narodowa, podobnie jak biblioteki narodowe innych krajów, zamieszcza na swojej internetowej stronie bezpłatne i ogólnodostępne bazy danych (http://www.bn. org.pl/). W dziale Bazy danych MAK biblioteka oferuje 22 aktualizowane na bieżąco bazy, zawierające różnorodne wydawnictwa począwszy od ukazujących się w Polsce książek, artykułów z bieżących czasopism polskich, książek zagranicznych znajdujących się w bibliotekach polskich, a skończywszy na mikrofilmach starych druków z kolekcji polskich.
Bazy tworzone w programie MAK można przeszukiwać poprzez indeksy autorskie, tytułowe, słowo w tytule, hasła przedmiotowe i in. Opisy w niektórych bazach zawierają ponadto sigla bibliotek, w których dane dokumenty są przechowywane, co bardzo ułatwia czytelnikom poszukiwania. Pełne informacje o bibliotekach współpracujących z centralnym katalogiem zawiera baza Sigla katalogu centralnego. Większość z baz to odpowiedniki ukazujących się w wersji drukowanej wydawnictw np. Przewodnika Bibliograficznego, Bibliografii Zawartości Czasopism, Bibliografii Analitycznej Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, Polskiej Bibliografii Bibliologicznej, Bibliografii Bibliografii Polskich.
Czytelnik zbierający np. bibliografię na temat twórczości Czesława Miłosza, szkolnictwa polskiego w XX w., czy też piszący pracę z zakresu filozofii lub politologii może szukać informacji w następujących bazach:
Książki polskie od roku 1978 - zawiera ponad 300 tysięcy opisów pozycji rejestrowanych w Przewodniku Bibliograficznym
Książki polskie podziemne - rejestruje ponad 6000 opisów książek wydanych poza cenzurą w latach 1976-1989
Artykuły z czasopism polskich od roku 1996 - baza jest elektroniczną wersją Bibliografii Zawartości Czasopism, zawiera około 330 000 opisów bibliograficznych artykułów wybranych z około 1300 czasopism
Centralny Katalog Książek Zagranicznych od roku 1987 - baza zawiera 77 000 opisów książek zagranicznych wydanych po 1986 r., znajdujących się w bibliotekach polskich
Centralny Katalog Książek Zagranicznych za lata 1975-1986- zawiera ponad 370 000 opisów książek zagranicznych wydanych w latach 1975-1986, znajdujących się w bibliotekach polskich
Polonica Zagraniczne od roku 1993 - zawiera ponad 14000 opisów bibliograficznych książek uznanych za polonica i wydanych poza granicami Polski od 1993 r., a większość książek zarejestrowanych w bazie znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej