4640480733

HYDROŹELE 109

tworzyć będą micele z małą zawartością wody i odwrotnie. Cząsteczki inicjatora rozpuszczają się w fazie olejowej, w związku z czym nie powinny to być nadsiarczany. I tak np. opisana jest kopolimeryzacja hydrofobowych akrylanów i diakrylanów w emulsji O/W stabilizowanej surfaktantami w postaci alkilosulfonianu sodowego lub alkilosiarczanu sodowego [38]. Używając natomiast jako surfaktantów pochodnych sorbitu o wartościach HLB 4-11 polimeryzowano monomery akrylowe w mikroemulsji typu W/O [39]. Proponuje się do wodnego roztworu monomerów dodawać 10-25% gliceryny w celu otrzymania miękkiego żelu o niższej temperaturze zeszklenia [40]. Według innego patentu [41] polimeryzacja częściowo zobojętnionego AA (+NMBA) prowadzona jest dwustopniowo w odwróconej emulsji. W pierwszym etapie monomery są polimeryzowane w układzie woda/cykloheksan + monostearynian sorbitu. W drugim etapie do układu wprowadza się 5-25% wag. innego lub tego samego monomeru i ponownie inicjuje reakcję, przez co wcześniej zakończona polireakcja ponownie startuje. Inicjatorem jest nadsiarczan sodu wprowadzony do fazy wodnej. Otrzymuje się w ten sposób duże cząstki polimeru o średnicy 200-5000 pm i niezłych właściwościach absorpcyjnych, wynoszących 42,5 g/g roztworu fizjologicznego. Także duże cząstki żelu otrzymać można w wyniku polimeryzacji suspensyjnej kwasu akrylowego i NMBA w układzie faza wodna/heptan, z heptanem jako fazą ciągłą [42]. Kluczowym warunkiem przeprowadzenia tego rodzaju polimeryzacji perełkowej jest znalezienie odpowiedniego polimeru ochronnego, nierozpuszczalnego w wodzie, a tylko w fazie olejowej. Zastosowano kopolimer bezwodnika maleinowego i tetra- lub oktadecenu z rozwartym pierścieniem bezwodnikowym.

W wielu wypadkach istnieje konieczność nanoszenia żelu na materiały włókniste. Przeważnie postępuje się w ten sposób, że polimeryzacja prowadzona jest na włókninie po jej nasyceniu wodną mieszaniną monomerów. W tym celu bawełnę pokrywa się roztworem zobojętnionego AA + NMBA i polimeryzuje [43]. Przyczepność żelu do włókna poprawia się po jego zaimpregnowaniu surfaktantera o HLB > 7 [44]. Podobnie nasycać można włókna poliestrowe.

Podstawową wadą superabsorbentów żelowych opartych na akryloamidzie i kwasie akrylowym jest mała zdolność absorpcyjna cieczy o większej sile jonowej. Spadek chłonności w stosunku do czystej wody dochodzi nawet do 2 rzędów wielkości [1, 2].

W ostatnich latach wiele uwagi poświęcono rozwojowi tzw. monomerów amfifilowych [45], których większość stanowią pochodne akrylo-amidu otrzymywane z akrylonitrylu w reakcji Rittera [46]. Na następnej stronie przedstawiono przykłady tej syntezy, która udostępnia wiele nowych monomerów akrylowych mogących także służyć rozwojowi hydrożełi nowej generacji (schemat 1, wg [47-51]).