4640480776

SOLE BUNTEGO 129

Większość S-alkilo i S-arylotiosiarczanów jest dobrze rozpuszczalna w wodzie lub metanolu. Podczas krystalizaq‘i powstają zwykle uwodnione kryształy zawierające do kilku cząsteczek wody krystalizacyjnej. Sole Buntego zawierające nie więcej niż 7 grup metylenowych w łańcuchu nie mają ściśle określonych temperatur topnienia, lecz ulegają rozkładowi. Związki zawierające cząsteczki o dłuższych łańcuchach alifatycznych topią się natomiast w szerokim zakresie temperatur. Wiele soli Buntego trudno jest zatem scharakteryzować przez oznaczenie temperatury topnienia, dlatego do ich identyfikacji można wykorzystać m.in. połączenia z chlorkiem benzylotiouroniowym. Powstałe w ten sposób tiosiarczany S-alkilo-O-benzylotiouroniowe topią się bowiem w wąskim przedziale temperatur, dobrze pełniąc rolę tzw. pochodnych krystalicznych [10].

Z innych metod otrzymywania organicznych tiosiarczanów wymienić należy reakcje addycji do aktywowanych wiązań podwójnych węgiel-węgiel. Ma to miejsce w wypadku takich związków, jak pochodne kwasów akrylowych, winy-loketony czy diwinylosulfony [2, 12, 13].

2- u®

R—CH—CH2 + S2O3 ^    R~CH2CH2SSO3

OH©

Rys. 3. Schemat reakcji addycji anionu tiosiarczanowego do podwójnego wiązania

Należy zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie ze schematem na rys. 3, przy wzroście pH może zachodzić eliminacja, reakcja przeciwna tworzeniu się tiosiarczanu.

Odpowiednie S-alkilo lub S-arylotiosiarczany otrzymywać można również w reakcji disulfidów z wodnym roztworem siarczanu (IV) sodu [14-16],

2-

R—SS-R + SO3----► RS + R-SSO3

Rys. 4. Schemat reakcji otrzymywania soli Buntego z disulfidów alkilowych lub arylowych

Aniony siarczanowe (IV) w obecności utleniaczy, np. jodu, mogą reagować z tiolami, dając w efekcie odpowiednie tiosiarczany organiczne, jednak wydajności tych reakcji są zazwyczaj niezadowalające [17].

Interesującą metodą syntezy soli Buntego jest reakcja oksiranów z anionami tiosiarczanowymi. W środowisku obojętnym lub słabo zasadowym tworzą się odpowiednie S-(2-hydroksyalkilo)tiosiarczany [18, 19]:

S2O3

H₂C—CH-R +

\/

O

R -CH—CH₂ -SSO3 OH

Rys. 5. Schemat reakcji otrzymywania soli Buntego w reakcji oksiranów z tiosiarczanem sodu

9 — Wiadomości Chemiczne 1-2/98