4645771778

70

RECENZJE I SPRAWOZDANIA

jest natomiast poradnik poświęcony reformie katalogowania alfabetycznego (W. Bergmann Einheitliche Katalogisierung), wydany w związku z zainteresowaniem tą sprawą po konferencji IFLA w Paryżu w 1961 r.

Poradniki o szerszym przeznaczeniu czytelniczym przedstawiają odbiorcom literaturę na temat aktualnych i społecznie ważnych problemów.

Trudno oczywiście odpowiedzieć w sposób jednoznaczny, czy współcześnie bardziej użyteczna jest bibliografia o szerokim zasięgu oddziaływania, stawiająca sobie cele ogólno-oświatowe, obliczona na rozwijanie czytelnictwa wartościowej pod względem poznawczym, ideowym i estetycznym literatury, czy też potrzebne są selekcyjne bibliografie zalecające piśmiennictwa fachowego przeznaczone dla określonych grup zawodowych, a więc czytelników-specjalistów. Wydaje się, że zbyt pochopne byłoby wyrokować już dzisiaj w tym względzie. Seria Biblio-graphischer Informationsdienst der Deutschen Bucherei jest także zresztą jednym z przykładów poszukiwania odpowiedzi w tej kwestii. W przedmowie do zeszytu 8 (G. Rost, A. Hahn Kybernetik und Gesellschaft) sygnalizuje się powrót do aktualnej tematyki interesującej szerszy ogół, zaś zapowiadany zeszyt 9 poświęcony ma być problemom bezpieczeństwa i kultury ruchu drogowego. Będzie to więc, jak można wnioskować z tytułu, również bibliografia o szerokim zasięgu czytelniczym.

Drugą sprawą, godną uwypuklenia w związku z omawianiem tej serii, jest wielość rozwiązań formalnych, którym warto przyjrzeć się jako pewnym propozycjom w zakresie metodyki bibliografii zalecającej.

Układ tych bibliografii, podobnie jak naszych poradników tematycznych, jest rzeczowy. Stosuje się też niekiedy systematyczny podział materiałów bibliograficznych. Cała literatura zostaje ujęta w tym wypadku w system grup nadrzędnych (Hauptgruppen), grup podrzędnych (Gruppen) i podgrup (Untergruppen), których wzajemne zależności zostają zaznaczone dodatkowo symbolami liczbowymi (np. 2 oznacza grupę nadrzędną, 2.1 — grupę podrzędną, 2.11, 2.12, 2.13 — podgrupy). Szeregowanie pozycji w obrębie działów lub w systemie grup odbywa się według zasady logicznej, a nie alfabetycznej.

W poradnikach z serii Ęibliographischer Informationsdienst der Deutschen Bucherei w jednym ciągu podawane są druki zwarte i artykuły z czasopism. Zauważyć się daje znaczna przewaga materiałów⁷ czasopiśmienniczych, co jest całkowicie uzasadnione w związku z przyjętym kryterium aktualności — zarówno w odniesieniu do tematyki, jak i zalecanej literatury (w poradnikach uwzględniane są druki zwarte i artykuły z czasopism, które liczą sobie nie więcej niż 1 rok od chwili wydania).

Bardzo interesująco wypadła zastosowana tu w trzech poradnikach (W. Bergmann Einheitliche Katalogisierung, G. Rost Bibliothek und Dokumentation, G. Rost, A. Hahn Kybernetik und Gesellschaft) forma omówienia bibliograficznego. Bibliografie te stanowią jakby rodzaj popularnonaukowych rozprawek, w⁷ których tok wykładu przeplata się z bibliografią. Ten' typ poradnika jest, moim zdaniem, wart jak największej uwagi przy wypracowaniu i udoskonalaniu metodycznych podstaw bibliografii zalecającej, pozwala bowiem chyba w sposób najpełniejszy realizować stawiane sobie przez nią zadania dobrej propagandy książki. Tekst wiążący jest tu nie tylko wprowadzeniem do problemu, ale i elementem podporządkowanym celom bibliograficznym. Pozwala w sposób bardziej precyzyjny niż to jest nieraz możliwe, za pomocą poszczególnych adnotacji oddać np. związki treściowe pomiędzy pozycjami dotyczącymi określonego zagadnienia, czy zgodność lub przeciwstawność poglądów różnych autorów w konkretnej kwestii. Całość materiału bibliograficznego w tego typu poradnikach rysuje się